ଋଭୁଗୀତା ୧୯ ॥ ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦ ପ୍ରକରଣମ୍ ॥

ଋଭୁଃ -

  • ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦଂ ପ୍ରଵକ୍ଷ୍ଯାମି ତ୍ରିଷୁ ଲୋକେଷୁ ଦୁର୍ଲଭମ୍ ।
  • ଯସ୍ଯ ଶ୍ରଵଣମାତ୍ରେଣ ସଦା ମୁକ୍ତିମଵାପ୍ନୁଯାତ୍ ॥ ୧॥var was ଯୁକ୍ତିମାପ୍ନୁଯାତ୍
  • ପରମାନନ୍ଦୋଽହମେଵାତ୍ମା ସର୍ଵଦାନନ୍ଦମେଵ ହି ।
  • ପୂର୍ଣାନନ୍ଦସ୍ଵରୂପୋଽହଂ ଚିଦାନନ୍ଦମଯଂ ଜଗତ୍ ॥ ୨॥
  • ସଦାନନ୍ତମନନ୍ତୋଽହଂ ବୋଧାନନ୍ଦମିଦଂ ଜଗତ୍ ।
  • ବୁଦ୍ଧାନନ୍ଦସ୍ଵରୂପୋଽହଂ ନିତ୍ଯାନନ୍ଦମିଦଂ ମନଃ ॥ ୩॥
  • କେଵଲାନନ୍ଦମାତ୍ରୋଽହଂ କେଵଲଜ୍ଞାନଵାନହମ୍ ।
  • ଇତି ଭାଵଯ ଯତ୍ନେନ ପ୍ରପଞ୍ଚୋପଶମାଯ ଵୈ ॥ ୪॥
  • ସଦା ସତ୍ଯଂ ପରଂ ଜ୍ଯୋତିଃ ସଦା ସତ୍ଯାଦିଲକ୍ଷଣଃ ।
  • ସଦା ସତ୍ଯାଦିହୀନାତ୍ମା ସଦା ଜ୍ଯୋତିଃ ପ୍ରିଯୋ ହ୍ଯହମ୍ ॥ ୫॥
  • ନାସ୍ତି ମିଥ୍ଯାପ୍ରପଞ୍ଚାତ୍ମା ନାସ୍ତି ମିଥ୍ଯା ମନୋମଯଃ ।
  • ନାସ୍ତି ମିଥ୍ଯାଭିଧାନାତ୍ମା ନାସ୍ତି ଚିତ୍ତଂ ଦୁରାତ୍ମଵାନ୍ ॥ ୬॥
  • ନାସ୍ତି ମୂଢତରୋ ଲୋକେ ନାସ୍ତି ମୂଢତମୋ ନରଃ ।
  • ଅହମେଵ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ଅହମେଵ ସ୍ଵଯଂ ସଦା ॥ ୭॥
  • ଇଦଂ ପରଂ ଚ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ।
  • ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ମି ଶୁଦ୍ଧୋଽସ୍ମି ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ କେଵଲମ୍ ॥ ୮॥
  • ଜଗତ୍ସର୍ଵଂ ସଦା ନାସ୍ତି ଚିତ୍ତମେଵ ଜଗନ୍ମଯମ୍ ।
  • ଚିତ୍ତମେଵ ପ୍ରପଞ୍ଚାଖ୍ଯଂ ଚିତ୍ତମେଵ ଶରୀରକମ୍ ॥ ୯॥
  • ଚିତ୍ତମେଵ ମହାଦୋଷଂ ଚିତ୍ତମେଵ ହି ବାଲକଃ ।
  • ଚିତ୍ତମେଵ ମହାତ୍ମାଽଯଂ ଚିତ୍ତମେଵ ମହାନସତ୍ ॥ ୧୦॥
  • ଚିତ୍ତମେଵ ହି ମିଥ୍ଯାତ୍ମା ଚିତ୍ତଂ ଶଶଵିଷାଣଵତ୍ ।
  • ଚିତ୍ତଂ ନାସ୍ତି ସଦା ସତ୍ଯଂ ଚିତ୍ତଂ ଵନ୍ଧ୍ଯାକୁମାରଵତ୍ ॥ ୧୧॥
  • ଚିତ୍ତଂ ଶୂନ୍ଯଂ ନ ସନ୍ଦେହୋ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସକଲଂ ଜଗତ୍ ।
  • ଅହମେଵ ହି ଚୈତନ୍ଯଂ ଅହମେଵ ହି ନିର୍ଗୁଣମ୍ ॥ ୧୨॥
  • ମନ ଏଵ ହି ସଂସାରଂ ମନ ଏଵ ହି ମଣ୍ଡଲମ୍ ।
  • ମନ ଏଵ ହି ବନ୍ଧତ୍ଵଂ ମନ ଏଵ ହି ପାତକମ୍ ॥ ୧୩॥
  • ମନ ଏଵ ମହଦ୍ଦୁଃଖଂ ମନ ଏଵ ଶରୀରକମ୍ ।
  • ମନ ଏଵ ପ୍ରପଞ୍ଚାଖ୍ଯଂ ମନ ଏଵ କଲେଵରମ୍ ॥ ୧୪॥
  • ମନ ଏଵ ମହାସତ୍ତ୍ଵଂ ମନ ଏଵ ଚତୁର୍ମୁଖଃ ।
  • ମନ ଏଵ ହରିଃ ସାକ୍ଷାତ୍ ମନ ଏଵ ଶିଵଃ ସ୍ମୃତଃ ॥ ୧୫॥
  • ମନ ଏଵେନ୍ଦ୍ରଜାଲାଖ୍ଯଂ ମନଃ ସଙ୍କଲ୍ପମାତ୍ରକମ୍ ।
  • ମନ ଏଵ ମହାପାପଂ ମନ ଏଵ ଦୁରାତ୍ମଵାନ୍ ॥ ୧୬॥
  • ମନ ଏଵ ହି ସର୍ଵାଖ୍ଯଂ ମନ ଏଵ ମହଦ୍ଭଯମ୍ ।
  • ମନ ଏଵ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ମନ ଏଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୧୭॥
  • ମନ ଏଵ ଚିଦାକାରଂ ମନ ଏଵ ମନାଯତେ ।
  • ଚିଦେଵ ହି ପରଂ ରୂପଂ ଚିଦେଵ ହି ପରଂ ପଦମ୍ ॥ ୧୮॥
  • ପରଂ ବ୍ରହ୍ମାହମେଵାଦ୍ଯ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମାହମେଵ ହି ।
  • ଅହମେଵ ହି ତୃପ୍ତାତ୍ମା ଅହମାନନ୍ଦଵିଗ୍ରହଃ ॥ ୧୯॥
  • ଅହଂ ବୁଦ୍ଧିଃ ପ୍ରଵୃଦ୍ଧାତ୍ମା ନିତ୍ଯଂ ନିଶ୍ଚଲନିର୍ମଲଃ ।
  • ଅହମେଵ ହି ଶାନ୍ତାତ୍ମା ଅହମାଦ୍ଯନ୍ତଵର୍ଜିତଃ ॥ ୨୦॥
  • ଅହମେଵ ପ୍ରକାଶାତ୍ମା ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ କେଵଲମ୍ ।
  • ଅହଂ ନିତ୍ଯୋ ନ ସନ୍ଦେହ ଅହଂ ବୁଦ୍ଧିଃ ପ୍ରିଯଃ ସଦା ॥ ୨୧॥var was ବୁଦ୍ଧିପ୍ରିଯଃ ସଦା
  • ଅହମେଵାହମେଵୈକଃ ଅହମେଵାଖିଲାମୃତଃ ।
  • ଅହମେଵ ସ୍ଵଯଂ ସିଦ୍ଧଃ ଅହମେଵାନୁମୋଦକଃ ॥ ୨୨॥
  • ଅହମେଵ ତ୍ଵମେଵାହଂ ସର୍ଵାତ୍ମା ସର୍ଵଵର୍ଜିତଃ ।
  • ଅହମେଵ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ଅହମେଵ ପରାତ୍ପରଃ ॥ ୨୩॥
  • ଅହଙ୍କାରଂ ନ ମେ ଦୁଃଖଂ ନ ମେ ଦୋଷଂ ନ ମେ ସୁଖମ୍ ।
  • ନ ମେ ବୁଦ୍ଧିର୍ନ ମେ ଚିତ୍ତଂ ନ ମେ ଦେହୋ ନ ମେନ୍ଦ୍ରିଯମ୍ ॥ ୨୪॥
  • ନ ମେ ଗୋତ୍ରଂ ନ ମେ ନେତ୍ରଂ ନ ମେ ପାତ୍ରଂ ନ ମେ ତୃଣମ୍ ।
  • ନ ମେ ଜପୋ ନ ମେ ମନ୍ତ୍ରୋ ନ ମେ ଲୋକୋ ନ ମେ ସୁହୃତ୍ ॥ ୨୫॥
  • ନ ମେ ବନ୍ଧୁର୍ନ ମେ ଶତ୍ରୁର୍ନ ମେ ମାତା ନ ମେ ପିତା ।
  • ନ ମେ ଭୋଜ୍ଯଂ ନ ମେ ଭୋକ୍ତା ନ ମେ ଵୃତ୍ତିର୍ନ ମେ କୁଲମ୍ ॥ ୨୬॥
  • ନ ମେ ଜାତିର୍ନ ମେ ଵର୍ଣଃ ନ ମେ ଶ୍ରୋତ୍ରଂ ନ ମେ କ୍ଵଚିତ୍ ।
  • ନ ମେ ବାହ୍ଯଂ ନ ମେ ବୁଦ୍ଧିଃ ସ୍ଥାନଂ ଵାପି ନ ମେ ଵଯଃ ॥ ୨୭॥
  • ନ ମେ ତତ୍ତ୍ଵଂ ନ ମେ ଲୋକୋ ନ ମେ ଶାନ୍ତିର୍ନ ମେ କୁଲମ୍ ।
  • ନ ମେ କୋପୋ ନ ମେ କାମଃ କେଵଲଂ ବ୍ରହ୍ମମାତ୍ରତଃ ॥ ୨୮॥
  • କେଵଲଂ ବ୍ରହ୍ମମାତ୍ରତ୍ଵାତ୍ କେଵଲଂ ସ୍ଵଯମେଵ ହି ।
  • ନ ମେ ରାଗୋ ନ ମେ ଲୋଭୋ ନ ମେ ସ୍ତୋତ୍ରଂ ନ ମେ ସ୍ମୃତିଃ ॥ ୨୯॥
  • ନ ମେ ମୋହୋ ନ ମେ ତୃଷ୍ଣା ନ ମେ ସ୍ନେହୋ ନ ମେ ଗୁଣଃ ।
  • ନ ମେ କୋଶଂ ନ ମେ ବାଲ୍ଯଂ ନ ମେ ଯୌଵନଵାର୍ଧକମ୍ ॥ ୩୦॥
  • ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈକରୂପତ୍ଵାଦେକଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିତମ୍ ।
  • ବ୍ରହ୍ମଣୋଽନ୍ଯତ୍ ପରଂ ନାସ୍ତି ବ୍ରହ୍ମଣୋଽନ୍ଯନ୍ନ କିଞ୍ଚନ ॥ ୩୧॥
  • ବ୍ରହ୍ମଣୋଽନ୍ଯଦିଦଂ ନାସ୍ତି ବ୍ରହ୍ମଣୋଽନ୍ଯଦିଦଂ ନ ହି ।
  • ଆତ୍ମନୋଽନ୍ଯତ୍ ସଦା ନାସ୍ତି ଆତ୍ମୈଵାହଂ ନ ସଂଶଯଃ ॥ ୩୨॥
  • ଆତ୍ମନୋଽନ୍ଯତ୍ ସୁଖଂ ନାସ୍ତି ଆତ୍ମନୋଽନ୍ଯଦହଂ ନ ଚ ।
  • ଗ୍ରାହ୍ଯଗ୍ରାହକହୀନୋଽହଂ ତ୍ଯାଗତ୍ଯାଜ୍ଯଵିଵର୍ଜିତଃ ॥ ୩୩॥
  • ନ ତ୍ଯାଜ୍ଯଂ ନ ଚ ମେ ଗ୍ରାହ୍ଯଂ ନ ବନ୍ଧୋ ନ ଚ ଭୁକ୍ତିଦମ୍ ।var was ମୁକ୍ତିଦମ୍
  • ନ ମେ ଲୋକଂ ନ ମେ ହୀନଂ ନ ଶ୍ରେଷ୍ଠଂ ନାପି ଦୂଷଣମ୍ ॥ ୩୪॥
  • ନ ମେ ବଲଂ ନ ଚଣ୍ଡାଲୋ ନ ମେ ଵିପ୍ରାଦିଵର୍ଣକମ୍ ।
  • ନ ମେ ପାନଂ ନ ମେ ହ୍ରସ୍ଵଂ ନ ମେ କ୍ଷୀଣଂ ନ ମେ ବଲମ୍ ॥ ୩୫॥
  • ନ ମେ ଶକ୍ତିର୍ନ ମେ ଭୁକ୍ତିର୍ନ ମେ ଦୈଵଂ ନ ମେ ପୃଥକ୍ ।
  • ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମୈକମାତ୍ରତ୍ଵାତ୍ ନିତ୍ଯତ୍ଵାନ୍ଯନ୍ନ କିଞ୍ଚନ ॥ ୩୬॥
  • ନ ମତଂ ନ ଚ ମେ ମିଥ୍ଯା ନ ମେ ସତ୍ଯଂ ଵପୁଃ କ୍ଵଚିତ୍ ।
  • ଅହମିତ୍ଯପି ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ବ୍ରହ୍ମ ଇତ୍ଯପି ନାମ ଵା ॥ ୩୭॥
  • ଯଦ୍ଯଦ୍ଯଦ୍ଯତ୍ପ୍ରପଞ୍ଚୋଽସ୍ତି ଯଦ୍ଯଦ୍ଯଦ୍ଯଦ୍ଗୁରୋର୍ଵଚଃ ।
  • ତତ୍ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମ ଏଵାହଂ ତତ୍ସର୍ଵଂ ଚିନ୍ମଯଂ ମତମ୍ ॥ ୩୮॥
  • ଚିନ୍ମଯଂ ଚିନ୍ମଯଂ ବ୍ରହ୍ମ ସନ୍ମଯଂ ସନ୍ମଯଂ ସଦା ।
  • ସ୍ଵଯମେଵ ସ୍ଵଯଂ ବ୍ରହ୍ମ ସ୍ଵଯମେଵ ସ୍ଵଯଂ ପରଃ ॥ ୩୯॥
  • ସ୍ଵଯମେଵ ସ୍ଵଯଂ ମୋକ୍ଷଃ ସ୍ଵଯମେଵ ନିରନ୍ତରଃ ।
  • ସ୍ଵଯମେଵ ହି ଵିଜ୍ଞାନଂ ସ୍ଵଯମେଵ ହି ନାସ୍ତ୍ଯକମ୍ ॥ ୪୦॥
  • ସ୍ଵଯମେଵ ସଦାସାରଃ ସ୍ଵଯମେଵ ସ୍ଵଯଂ ପରଃ ।
  • ସ୍ଵଯମେଵ ହି ଶୂନ୍ଯାତ୍ମା ସ୍ଵଯମେଵ ମନୋହରଃ ॥ ୪୧॥
  • ତୂଷ୍ଣୀମେଵାସନଂ ସ୍ନାନଂ ତୂଷ୍ଣୀମେଵାସନଂ ଜପଃ ।
  • ତୂଷ୍ଣୀମେଵାସନଂ ପୂଜା ତୂଷ୍ଣୀମେଵାସନଂ ପରଃ ॥ ୪୨॥
  • ଵିଚାର୍ଯ ମନସା ନିତ୍ଯମହଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
  • ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମ ନ ସନ୍ଦେହଃ ଏଵଂ ତୂଷ୍ଣୀଂସ୍ଥିତିର୍ଜପଃ ॥ ୪୩॥
  • ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ନାସ୍ତ୍ଯନ୍ଯତ୍ ସର୍ଵଂ ଜ୍ଞାନମଯଂ ତପଃ ।
  • ସ୍ଵଯମେଵ ହି ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ସର୍ଵାତୀତସ୍ଵରୂପଵାନ୍ ॥ ୪୪॥
  • ଵାଚାତୀତସ୍ଵରୂପୋଽହଂ ଵାଚା ଜପ୍ଯମନର୍ଥକମ୍ ।
  • ମାନସଃ ପରମାର୍ଥୋଽଯଂ ଏତଦ୍ଭେଦମହଂ ନ ମେ ॥ ୪୫॥
  • କୁଣପଂ ସର୍ଵଭୂତାଦି କୁଣପଂ ସର୍ଵସଙ୍ଗ୍ରହମ୍ ।
  • ଅସତ୍ଯଂ ସର୍ଵଦା ଲୋକମସତ୍ଯଂ ସକଲଂ ଜଗତ୍ ॥ ୪୬॥
  • ଅସତ୍ଯମନ୍ଯଦସ୍ତିତ୍ଵମସତ୍ଯଂ ନାସ୍ତି ଭାଷଣମ୍ ।
  • ଅସତ୍ଯାକାରମସ୍ତିତ୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମମାତ୍ରଂ ସଦା ସ୍ଵଯମ୍ ॥ ୪୭॥
  • ଅସତ୍ଯଂ ଵେଦଵେଦାଙ୍ଗଂ ଅସତ୍ଯଂ ଶାସ୍ତ୍ରନିଶ୍ଚଯଃ ।
  • ଅସତ୍ଯଂ ଶ୍ରଵଣଂ ହ୍ଯେତଦସତ୍ଯଂ ମନନଂ ଚ ତତ୍ ॥ ୪୮॥
  • ଅସତ୍ଯଂ ଚ ନିଦିଧ୍ଯାସଃ ସଜାତୀଯମସତ୍ଯକମ୍ ।
  • ଵିଜାତୀଯମସତ୍ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ସତ୍ଯଂ ସତ୍ଯଂ ନ ସଂଶଯଃ ।
  • ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମ ସଦା ବ୍ରହ୍ମ ଏକଂ ବ୍ରହ୍ମ ଚିଦଵ୍ଯଯମ୍ ॥ ୪୯॥
  • ଚେତୋଵିଲାସଜନିତଂ କିଲ ଵିଶ୍ଵମେତ-
  • ଦ୍ଵିଶ୍ଵାଧିକସ୍ଯ କୃପଯା ପରିପୂର୍ଣଭାସ୍ଯାତ୍ ।
  • ନାସ୍ତ୍ଯନ୍ଯତଃ ଶ୍ରୁତିଶିରୋତ୍ଥିତଵାକ୍ଯମୋଘ-
  • ଶାସ୍ତ୍ରାନୁସାରିକରଣୈର୍ଭଵତେ ଵିମୁକ୍ତ୍ଯୈ ॥ ୫୦॥

  • ॥ ଇତି ଶ୍ରୀଶିଵରହସ୍ଯେ ଶଙ୍କରାଖ୍ଯେ ଷଷ୍ଠାଂଶେ ଋଭୁନିଦାଘସଂଵାଦେ ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦପ୍ରକରଣଂ ନାମ ଏକୋନଵିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com