ଋଭୁଗୀତା ୪୨ ॥ ନିଦାଧାନୁଭଵ ଵର୍ଣନ ପ୍ରକରଣମ୍ ॥
ଋଭୁଃ -
- ଶ୍ରୁତଂ କିଞ୍ଚିନ୍ମଯା ପ୍ରୋକ୍ତଂ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନଂ ସୁଦୁର୍ଲଭମ୍ ।
- ମନସା ଧାରିତଂ ବ୍ରହ୍ମ ଚିତ୍ତଂ କୀଦୃକ୍ ସ୍ଥିତଂ ଵଦ ॥ ୧॥
ନିଦାଘଃ -
- ଶୃଣୁ ତ୍ଵଂ ସୁଗୁରୋ ବ୍ରହ୍ମଂସ୍ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ଵଦାମ୍ଯହମ୍ ।
- ମମାଜ୍ଞାନଂ ମହାଦୋଷଂ ମହାଜ୍ଞାନନିରୋଧକମ୍ ॥ ୨॥
- ସଦା କର୍ମଣି ଵିଶ୍ଵାସଂ ପ୍ରପଞ୍ଚେ ସତ୍ଯଭାଵନମ୍ ।
- ନଷ୍ଟଂ ସର୍ଵଂ କ୍ଷଣାଦେଵ ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ମହଦ୍ଭଯମ୍ ॥ ୩॥
- ଏତାଵନ୍ତମିମଂ କାଲମଜ୍ଞାନରିପୁଣା ହୃତମ୍ ।
- ମହଦ୍ଭଯଂ ଚ ନଷ୍ଟଂ ମେ କର୍ମତତ୍ତ୍ଵଂ ଚ ନାଶିତମ୍ ॥ ୪॥
- ଅଜ୍ଞାନଂ ମନସା ପୂର୍ଵମିଦାନୀଂ ବ୍ରହ୍ମତାଂ ଗତମ୍ ।
- ପୁରାହଂ ଚିତ୍ତଵଦ୍ଭୂତଃ ଇଦାନୀଂ ସନ୍ମଯୋଽଭଵମ୍ ॥ ୫॥
- ପୂର୍ଵମଜ୍ଞାନଵଦ୍ଭାଵଂ ଇଦାନୀଂ ସନ୍ମଯଂ ଗତମ୍ ।
- ଅଜ୍ଞାନଵତ୍ ସ୍ଥିତୋଽହଂ ଵୈ ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ପରଂ ଗତଃ ॥ ୬॥
- ପୁରାଽହଂ ଚିତ୍ତଵଦ୍ଭ୍ରାନ୍ତୋ ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ପରଂ ଗତଃ ।
- ସର୍ଵୋ ଵିଗଲିତୋ ଦୋଷଃ ସର୍ଵୋ ଭେଦୋ ଲଯଂ ଗତଃ ॥ ୭॥
- ସର୍ଵଃ ପ୍ରପଞ୍ଚୋ ଗଲିତଶ୍ଚିତ୍ତମେଵ ହି ସର୍ଵଗମ୍ ।
- ସର୍ଵାନ୍ତଃକରଣଂ ଲୀନଂ ବ୍ରହ୍ମସଦ୍ଭାଵଭାଵନାତ୍ ॥ ୮॥
- ଅହମେଵ ଚିଦାକାଶ ଅହମେଵ ହି ଚିନ୍ମଯଃ ।
- ଅହମେଵ ହି ପୂର୍ଣାତ୍ମା ଅହମେଵ ହି ନିର୍ମଲଃ ॥ ୯॥
- ଅହମେଵାହମେଵେତି ଭାଵନାପି ଵିନିର୍ଗତା ।
- ଅହମେଵ ଚିଦାକାଶୋ ବ୍ରାହ୍ମଣତ୍ଵଂ ନ କିଞ୍ଚନ ॥ ୧୦॥
- ଶୂଦ୍ରୋଽହଂ ଶ୍ଵପଚୋଽହଂ ଵୈ ଵର୍ଣୀ ଚାପି ଗୃହସ୍ଥକଃ ।
- ଵାନପ୍ରସ୍ଥୋ ଯତିରହମିତ୍ଯଯଂ ଚିତ୍ତଵିଭ୍ରମଃ ॥ ୧୧॥
- ତତ୍ତଦାଶ୍ରମକର୍ମାଣି ଚିତ୍ତେନ ପରିକଲ୍ପିତମ୍ ।
- ଅହମେଵ ହି ଲକ୍ଷ୍ଯାତ୍ମା ଅହମେଵ ହି ପୂର୍ଣକଃ ॥ ୧୨॥
- ଅହମେଵାନ୍ତରାତ୍ମା ହି ଅହମେଵ ପରାଯଣମ୍ ।
- ଅହମେଵ ସଦାଧାର ଅହମେଵ ସୁଖାତ୍ମକଃ ॥ ୧୩॥
- ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାଦହଂ ବ୍ରହ୍ମା ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାଜ୍ଜନାର୍ଦନଃ ।
- ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାଚ୍ଚିଦାକାଶଃ ଶିଵୋଽହଂ ନାତ୍ର ସଂଶଯଃ ॥ ୧୪॥
- ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାଦହଂ ଚିଦ୍ଵୈ ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ନ ମେ ଜଗତ୍ ।
- ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ଵିମୁକ୍ତୋଽସ୍ମି ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ ପରଂ ଗତଃ ॥ ୧୫॥
- ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାଦ୍ଵ୍ଯାପକୋଽହଂ ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ନିରଙ୍କୁଶଃ ।
- ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦେନ ତୀର୍ଣୋଽହଂ ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ମହତ୍ସୁଖମ୍ ॥ ୧୬॥
- ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାଦହଂ ବ୍ରହ୍ମ ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାତ୍ ତ୍ଵମେଵ ନ ।
- ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାଦିଦଂ ନାସ୍ତି ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ନ କିଞ୍ଚନ ॥ ୧୭॥
- ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ନ ମେ କିଞ୍ଚିତ୍ ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ନ ମେ ଵିପତ୍ ।
- ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ନ ମେ ଭେଦସ୍ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ନ ମେ ଭଯମ୍ ॥ ୧୮॥
- ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ନମେ ରୋଗସ୍ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସାଦାନ୍ନ ମେ କ୍ଷତିଃ ।
- ଯତ୍ପାଦାମ୍ବୁଜପୂଜଯା ହରିରଭୂଦର୍ଚ୍ଯୋ ଯଦଂଘ୍ର୍ଯର୍ଚନା-
- ଦର୍ଚ୍ଯାଽଭୂତ୍ କମଲା ଵିଧିପ୍ରଭୃତଯୋ ହ୍ଯର୍ଚ୍ଯା ଯଦାଜ୍ଞାଵଶାତ୍ ।
- ତଂ କାଲାନ୍ତକମନ୍ତକାନ୍ତକମୁମାକାନ୍ତଂ ମୁହୁଃ ସନ୍ତତଂ
- ସନ୍ତଃ ସ୍ଵାନ୍ତସରୋଜରାଜଚରଣାମ୍ଭୋଜଂ ଭଜନ୍ତ୍ଯାଦରାତ୍ ॥ ୧୯॥
- କିଂ ଵା ଧର୍ମଶତାଯୁତାର୍ଜିତମହାସୌଖ୍ଯୈକସୀମାଯୁତଂ
- ନାକଂ ପାତମହୋଗ୍ରଦୁଃଖନିକରଂ ଦେଵେଷୁ ତୁଷ୍ଟିପ୍ରଦମ୍ ।
- ତସ୍ମାଚ୍ଛଙ୍କରଲିଙ୍ଗପୂଜନମୁମାକାନ୍ତପ୍ରିଯଂ ମୁକ୍ତିଦଂ
- ଭୂମାନନ୍ଦଘନୈକମୁକ୍ତିପରମାନନ୍ଦୈକମୋଦଂ ମହଃ ॥ ୨୦॥
- ଯେ ଶାଂଭଵାଃ ଶିଵରତାଃ ଶିଵନାମମାତ୍ର-
- ଶବ୍ଦାକ୍ଷରଜ୍ଞହୃଦଯା ଭସିତତ୍ରିପୁଣ୍ଡ୍ରାଃ ।
- ଯାଂ ପ୍ରାପ୍ନୁଵନ୍ତି ଗତିମୀଶପଦାଂବୁଜୋଦ୍ଯଦ୍-
- ଧ୍ଯାନାନୁରକ୍ତହୃଦଯା ନ ହି ଯୋଗସାଂଖ୍ଯୈଃ ॥ ୨୧॥
- ॥ ଇତି ଶ୍ରୀଶିଵରହସ୍ଯେ ଶଙ୍କରାଖ୍ଯେ ଷଷ୍ଠାଂଶେ ଋଭୁନିଦାଘସଂଵାଦେ ନିଦାଘାନୁଭଵଵର୍ଣନପ୍ରକରଣଂ ନାମ ଦ୍ଵିଚତ୍ଵାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Special Thanks
The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.
Credits
Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma
https://sanskritdocuments.org
Send corrections to sanskrit at cheerful.com