ଋଭୁଗୀତା ୧୮ ॥ ଋଭି-ନିଦାଧ ସଂଵାଦଃ ॥

ଋଭୁଃ -

• ଶୃଣୁ ଭୂଯଃ ପରଂ ତତ୍ତ୍ଵଂ ସଦ୍ଯୋ ମୋକ୍ଷପ୍ରଦାଯକମ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସତତଂ ସର୍ଵଂ ଶାନ୍ତଂ ନ ସଂଶଯଃ ॥ ୧॥
• ବ୍ରହ୍ମାକ୍ଷରମିଦଂ ସର୍ଵଂ ପରାକାରମିଦଂ ନହି ।
• ଇଦମିତ୍ଯପି ଯଦ୍ଦୋଷଂ ଵଯମିତ୍ଯପି ଭାଷଣମ୍ ॥ ୨॥
• ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ସ୍ମରଣଂ ନାସ୍ତି ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ ଧ୍ଯାନମେଵ ହି ।
• ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ ଜ୍ଞାନରୂପଂ ଵା ତତ୍ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମ ଏଵ ହି ॥ ୩॥
• ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ ବ୍ରହ୍ମଵାକ୍ଯଂ ଵା ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ଵେଦଵାକ୍ଯକମ୍ ।
• ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ଗୁରୁଵାକ୍ଯଂ ଵା ତତ୍ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମ ଏଵ ହି ॥ ୪॥
• ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍କଲ୍ମଷଂ ସତ୍ଯଂ ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ ପ୍ରିଯଭାଷଣମ୍ ।
• ଯତ୍କିଞ୍ଚିନ୍ମନନଂ ସତ୍ତା ତତ୍ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମ ଏଵ ହି ॥ ୫॥
• ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ ଶ୍ରଵଣଂ ନିତ୍ଯଂ ଯତ୍ କିଞ୍ଚିଦ୍ଧ୍ଯାନମଶ୍ନୁତେ ।
• ଯତ୍କିଞ୍ଚିନ୍ନିଶ୍ଚଯଂ ଶ୍ରଦ୍ଧା ତତ୍ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମ ଏଵ ହି ॥ ୬॥
• ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ ଗୁରୂପଦେଶଂ ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ଗୁରୁଚିନ୍ତନମ୍ ।
• ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ଯୋଗଭେଦଂ ଵା ତତ୍ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମ ଏଵ ହି ॥ ୭॥
• ସର୍ଵଂ ତ୍ଯଜ୍ଯ ଗୁରୁଂ ତ୍ଯଜ୍ଯ ସର୍ଵଂ ସନ୍ତ୍ଯଜ୍ଯ ନିତ୍ଯଶଃ ।
• ତୂଷ୍ଣୀମେଵାସନଂ ବ୍ରହ୍ମ ସୁଖମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୮॥
• ସର୍ଵଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵା ସୁଖଂ ନିତ୍ଯଂ ସର୍ଵତ୍ଯାଗଂ ସୁଖଂ ମହତ୍ ।
• ସର୍ଵତ୍ଯାଗଂ ପରାନନ୍ଦଂ ସର୍ଵତ୍ଯାଗଂ ପରଂ ସୁଖମ୍ ॥ ୯॥
• ସର୍ଵତ୍ଯାଗଂ ମନସ୍ତ୍ଯାଗଃ ସର୍ଵତ୍ଯାଗମହଂକୃତେଃ ।
• ସର୍ଵତ୍ଯାଗଂ ମହାଯାଗଃ ସର୍ଵତ୍ଯାଗଂ ସୁଖଂ ପରମ୍ ॥ ୧୦॥
• ସର୍ଵତ୍ଯାଗଂ ମହାମୋକ୍ଷଂ ଚିତ୍ତତ୍ଯାଗଂ ତଦେଵ ହି ।
• ଚିତ୍ତମେଵ ଜଗନ୍ନିତ୍ଯଂ ଚିତ୍ତମେଵ ହି ସଂସୃତିଃ ॥ ୧୧॥
• ଚିତ୍ତମେଵ ମହାମାଯା ଚିତ୍ତମେଵ ଶରୀରକମ୍ ।
• ଚିତ୍ତମେଵ ଭଯଂ ଦେହଃ ଚିତ୍ତମେଵ ମନୋମଯମ୍ ॥ ୧୨॥
• ଚିତ୍ତମେଵ ପ୍ରପଞ୍ଚାଖ୍ଯଂ ଚିତ୍ତମେଵ ହି କଲ୍ମଷମ୍ ।
• ଚିତ୍ତମେଵ ଜଡଂ ସର୍ଵଂ ଚିତ୍ତମେଵେନ୍ଦ୍ରିଯାଦିକମ୍ ॥ ୧୩॥
• ଚିତ୍ତମେଵ ସଦା ସତ୍ଯଂ ଚିତ୍ତମେଵ ନହି କ୍ଵଚିତ୍ ।
• ଚିତ୍ତମେଵ ମହାଶାସ୍ତ୍ରଂ ଚିତ୍ତମେଵ ମନଃପ୍ରଦମ୍ ॥ ୧୪॥
• ଚିତ୍ତମେଵ ସଦା ପାପଂ ଚିତ୍ତମେଵ ସଦା ମତମ୍ ।
• ଚିତ୍ତମେଵ ହି ସର୍ଵାଖ୍ଯଂ ଚିତ୍ତମେଵ ସଦା ଜହି ॥ ୧୫॥
• ଚିତ୍ତଂ ନାସ୍ତୀତି ଚିନ୍ତା ସ୍ଯାତ୍ ଆତ୍ମମାତ୍ରଂ ପ୍ରକାଶତେ ।
• ଚିତ୍ତମସ୍ତୀତି ଚିନ୍ତା ଚେତ୍ ଚିତ୍ତତ୍ଵଂ ସ୍ଵଯମେଵ ହି ॥ ୧୬॥
• ସ୍ଵଯମେଵ ହି ଚିତ୍ତାଖ୍ଯଂ ସ୍ଵଯଂ ବ୍ରହ୍ମ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ଚିତ୍ତମେଵ ହି ସର୍ଵାଖ୍ଯଂ ଚିତ୍ତଂ ସର୍ଵମିତି ସ୍ମୃତମ୍ ॥ ୧୭॥
• ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ସ୍ଵଯଂଜ୍ଯୋତିର୍ବ୍ରହ୍ମୈଵାହଂ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମ ନ ସନ୍ଦେହଃ ସର୍ଵଂ ଚିଜ୍ଜ୍ଯୋତିରେଵ ହି ॥ ୧୮॥
• ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ନିତ୍ଯାତ୍ମା ପୂର୍ଣାତ୍ ପୂର୍ଣତରଂ ସଦା ।
• ଅହଂ ପୃଥ୍ଵ୍ଯାଦିସହିତଂ ଅହମେଵ ଵିଲକ୍ଷଣମ୍ ॥ ୧୯॥
• ଅହଂ ସୂକ୍ଷ୍ମଶରୀରାନ୍ତମହମେଵ ପୁରାତନମ୍ ।
• ଅହମେଵ ହି ମାନାତ୍ମା ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ କେଵଲମ୍ ॥ ୨୦॥
• ଚିଦାକାରୋ ହ୍ଯହଂ ପୂର୍ଣଶ୍ଚିଦାକାରମିଦଂ ଜଗତ୍ ।
• ଚିଦାକାରଂ ଚିଦାକାଶଂ ଚିଦାକାଶମହଂ ସଦା ॥ ୨୧॥
• ଚିଦାକାଶଂ ତ୍ଵମେଵାସି ଚିଦାକାଶମହଂ ସଦା ।
• ଚିଦାକାଶଂ ଚିଦେଵେଦଂ ଚିଦାକାଶାନ୍ନ କିଞ୍ଚନ ॥ ୨୨॥
• ଚିଦାକାଶତତଂ ସର୍ଵଂ ଚିଦାକାଶଂ ପ୍ରକାଶକମ୍ ।
• ଚିଦାକାରଂ ମନୋ ରୂପଂ ଚିଦାକାଶଂ ହି ଚିଦ୍ଘନମ୍ ॥ ୨୩॥
• ଚିଦାକାଶଂ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ଚିଦାକାଶଂ ଚ ଚିନ୍ମଯଃ ।
• ଚିଦାକାଶଂ ଶିଵଂ ସାକ୍ଷାଚ୍ଚିଦାକାଶମହଂ ସଦା ॥ ୨୪॥
• ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦରୂପୋଽହଂ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦଶାଶ୍ଵତଃ ।
• ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ସନ୍ମାତ୍ରଂ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦଭାଵନଃ ॥ ୨୫॥
• ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦପୂର୍ଣୋଽହଂ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦକାରଣମ୍ ।
• ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦସନ୍ଦୋହଃ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ଈଶ୍ଵରଃ ॥ ୨୬॥var was ହୀନକଃ
• ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦନିତ୍ଯୋଽହଂ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦଲକ୍ଷଣମ୍ ।
• ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦମାତ୍ରୋଽହଂ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦରୂପକଃ ॥ ୨୭॥
• ଆତ୍ମୈଵେଦମିଦଂ ସର୍ଵମାତ୍ମୈଵାହଂ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ଆତ୍ମୈଵାସ୍ମି ପରଂ ସତ୍ଯମାତ୍ମୈଵ ପରମଂ ପଦମ୍ ॥ ୨୮॥
• ଆତ୍ମୈଵ ଜଗଦାକାରଂ ଆତ୍ମୈଵ ଭୁଵନତ୍ରଯମ୍ ।
• ଆତ୍ମୈଵ ଜଗତାଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠଃ ଆତ୍ମୈଵ ହି ମନୋମଯଃ ॥ ୨୯॥
• ଆତ୍ମୈଵ ଜଗତାଂ ତ୍ରାତା ଆତ୍ମୈଵ ଗୁରୁରାତ୍ମନଃ ।
• ଆତ୍ମୈଵ ବହୁଧା ଭାତି ଆତ୍ମୈଵୈକଂ ପରାତ୍ମନଃ ॥ ୩୦॥
• ଆତ୍ମୈଵ ପରମଂ ବ୍ରହ୍ମ ଆତ୍ମୈଵାହଂ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ଆତ୍ମୈଵ ପରମଂ ଲୋକଂ ଆତ୍ମୈଵ ପରମାତ୍ମନଃ ॥ ୩୧॥
• ଆତ୍ମୈଵ ଜୀଵରୂପାତ୍ମା ଆତ୍ମୈଵେଶ୍ଵରଵିଗ୍ରହଃ ।
• ଆତ୍ମୈଵ ହରିରାନନ୍ଦଃ ଆତ୍ମୈଵ ସ୍ଵଯମାତ୍ମନଃ ॥ ୩୨॥
• ଆତ୍ମୈଵାନନ୍ଦସନ୍ଦୋହ ଆତ୍ମୈଵେଦଂ ସଦା ସୁଖମ୍ ।
• ଆତ୍ମୈଵ ନିତ୍ଯଶୁଦ୍ଧାତ୍ମା ଆତ୍ମୈଵ ଜଗତଃ ପରଃ ॥ ୩୩॥
• ଆତ୍ମୈଵ ପଞ୍ଚଭୂତାତ୍ମା ଆତ୍ମୈଵ ଜ୍ଯୋତିରାତ୍ମନଃ ।
• ଆତ୍ମୈଵ ସର୍ଵଦା ନାନ୍ଯଦାତ୍ମୈଵ ପରମୋଽଵ୍ଯଯଃ ॥ ୩୪॥
• ଆତ୍ମୈଵ ହ୍ଯାତ୍ମଭାସାତ୍ମା ଆତ୍ମୈଵ ଵିଭୁରଵ୍ଯଯଃ ।
• ଆତ୍ମୈଵ ବ୍ରହ୍ମଵିଜ୍ଞାନଂ ଆତ୍ମୈଵାହଂ ତ୍ଵମେଵ ହି ॥ ୩୫॥
• ଆତ୍ମୈଵ ପରମାନନ୍ଦ ଆତ୍ମୈଵାହଂ ଜଗନ୍ମଯଃ ।
• ଆତ୍ମୈଵାହଂ ଜଗଦ୍ଭାନଂ ଆତ୍ମୈଵାହଂ ନ କିଞ୍ଚନ ॥ ୩୬॥
• ଆତ୍ମୈଵ ହ୍ଯାତ୍ମନଃ ସ୍ନାନମାତ୍ମୈଵ ହ୍ଯାତ୍ମନୋ ଜପଃ ।
• ଆତ୍ମୈଵ ହ୍ଯାତ୍ମନୋ ମୋଦମାତ୍ମୈଵାତ୍ମପ୍ରିଯଃ ସଦା ॥ ୩୭॥
• ଆତ୍ମୈଵ ହ୍ଯାତ୍ମନୋ ନିତ୍ଯୋ ହ୍ଯାତ୍ମୈଵ ଗୁଣଭାସକଃ ।
• ଆତ୍ମୈଵ ତୁର୍ଯରୂପାତ୍ମା ଆତ୍ମାତୀତସ୍ତତଃ ପରଃ ॥ ୩୮॥
• ଆତ୍ମୈଵ ନିତ୍ଯପୂର୍ଣାତ୍ମା ଆତ୍ମୈଵାହଂ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ଆତ୍ମୈଵ ତ୍ଵମହଂ ଚାତ୍ମା ସର୍ଵମାତ୍ମୈଵ କେଵଲମ୍ ॥ ୩୯॥
• ନିତ୍ଯୋଽହଂ ନିତ୍ଯପୂର୍ଣୋଽହଂ ନିତ୍ଯୋଽହଂ ସର୍ଵଦା ସଦା ।
• ଆତ୍ମୈଵାହଂ ଜଗନ୍ନାନ୍ଯଦ୍ ଅମୃତାତ୍ମା ପୁରାତନଃ ॥ ୪୦॥
• ପୁରାତନୋଽହଂ ପୁରୁଷୋଽହମୀଶଃ ପରାତ୍ ପରୋଽହଂ ପରମେଶ୍ଵରୋଽହମ୍ ।
• ଭଵପ୍ରଦୋଽହଂ ଭଵନାଶନୋଽହଂ ସୁଖପ୍ରଦୋଽହଂ ସୁଖରୂପମଦ୍ଵଯମ୍ ॥ ୪୧॥
• ଆନନ୍ଦୋଽହମଶେଷୋଽହମମୃତୋହଂ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ଅଜୋଽହମାତ୍ମରୂପୋଽହମନ୍ଯନ୍ନାସ୍ତି ସଦା ପ୍ରିଯଃ ॥ ୪୨॥
• ବ୍ରହ୍ମୈଵାହମିଦଂ ବ୍ରହ୍ମ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମ ସଦାଽଵ୍ଯଯଃ ।
• ସଦା ସର୍ଵପଦଂ ନାସ୍ତି ସର୍ଵମେଵ ସଦା ନ ହି ॥ ୪୩॥
• ନିର୍ଗୁଣୋଽହଂ ନିରାଧାର ଅହଂ ନାସ୍ତୀତି ସର୍ଵଦା ।
• ଅନର୍ଥମୂଲଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ମାଯାକାର୍ଯଂ ନ କିଞ୍ଚନ ॥ ୪୪॥
• ଅଵିଦ୍ଯାଵିଭଵୋ ନାସ୍ତି ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମ ଚିଦାକାଶଂ ତଦେଵାହଂ ନ ସଂଶଯଃ ॥ ୪୫॥
• ତଦେଵାହଂ ସ୍ଵଯଂ ଚାହଂ ପରଂ ଚାହଂ ପରେଶ୍ଵରଃ ।
• ଵିଦ୍ଯାଧରୋଽହମେଵାତ୍ର ଵିଦ୍ଯାଵିଦ୍ଯେ ନ କିଞ୍ଚନ ॥ ୪୬॥
• ଚିଦହଂ ଚିଦହଂ ନିତ୍ଯଂ ତୁର୍ଯୋଽହଂ ତୁର୍ଯକଃ ପରଃ ।
• ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମ ସଦାଽସ୍ମ୍ଯହମ୍ ॥ ୪୭॥
• ମତ୍ତୋଽନ୍ଯନ୍ନାପରଂ କିଞ୍ଚିନ୍ମତ୍ତୋଽନ୍ଯଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ଚ କ୍ଵଚିତ୍ ।
• ମତ୍ତୋଽନ୍ଯତ୍ ପରମଂ ନାସ୍ତି ମତ୍ତୋଽନ୍ଯଚ୍ଚିତ୍ପଦଂ ନହି ॥ ୪୮॥
• ମତ୍ତୋଽନ୍ଯତ୍ ସତ୍ପଦଂ ନାସ୍ତି ମତ୍ତୋଽନ୍ଯଚ୍ଚିତ୍ପଦଂ ନ ମେ ।
• ମତ୍ତୋଽନ୍ଯତ୍ ଭଵନଂ ନାସ୍ତି ମତ୍ତୋଽନ୍ଯଦ୍ ବ୍ରହ୍ମ ଏଵ ନ ॥ ୪୯॥
• ମତ୍ତୋଽନ୍ଯତ୍ କାରଣଂ ନାସ୍ତି ମତ୍ତୋଽନ୍ଯତ୍ କିଞ୍ଚିଦପ୍ଯଣୁ ।
• ମତ୍ତୋଽନ୍ଯତ୍ ସତ୍ତ୍ଵରୂପଂ ଚ ମତ୍ତୋଽନ୍ଯତ୍ ଶୁଦ୍ଧମେଵ ନ ॥ ୫୦॥
• ମତ୍ତୋଽନ୍ଯତ୍ ପାଵନଂ ନାସ୍ତି ମତ୍ତୋଽନ୍ଯତ୍ ତତ୍ପଦଂ ନ ହି ।
• ମତ୍ତୋଽନ୍ଯତ୍ ଧର୍ମରୂପଂ ଵା ମତ୍ତୋଽନ୍ଯଦଖିଲଂ ନ ଚ ॥ ୫୧॥
• ମତ୍ତୋଽନ୍ଯଦସଦେଵାତ୍ର ମତ୍ତୋଽନ୍ଯନ୍ମିଥ୍ଯା ଏଵ ହି ।
• ମତ୍ତୋଽନ୍ଯଦ୍ଭାତି ସର୍ଵସ୍ଵଂ ମତ୍ତୋଽନ୍ଯଚ୍ଛଶଶୃଙ୍ଗଵତ୍ ॥ ୫୨॥
• ମତ୍ତୋଽନ୍ଯଦ୍ଭାତି ଚେନ୍ମିଥ୍ଯା ମତ୍ତୋଽନ୍ଯଚ୍ଚେନ୍ଦ୍ରଜାଲକମ୍ ।
• ମତ୍ତୋଽନ୍ଯତ୍ ସଂଶଯୋ ନାସ୍ତି ମତ୍ତୋଽନ୍ଯତ୍ କାର୍ଯ କାରଣମ୍ ॥ ୫୩॥
• ବ୍ରହ୍ମମାତ୍ରମିଦଂ ସର୍ଵଂ ସୋଽହମସ୍ମୀତି ଭାଵନମ୍ ।
• ସର୍ଵମୁକ୍ତଂ ଭଗଵତା ଏଵମେଵେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୫୪॥
• ବହୁନୋକ୍ତେନ କିଂ ଯୋଗିନ୍ ନିଶ୍ଚଯଂ କୁରୁ ସର୍ଵଦା ।
• ସକୃନ୍ନିଶ୍ଚଯମାତ୍ରେଣ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଭଵତି ସ୍ଵଯମ୍ ॥ ୫୫॥
• ଵନନଗଭୁଵନଂ ଯଚ୍ଛଙ୍କରାନ୍ନାନ୍ଯଦସ୍ତି
• ଜଗଦିଦମସୁରାଦ୍ଯଂ ଦେଵଦେଵଃ ସ ଏଵ ।
• ତନୁମନଗମନାଦ୍ଯୈଃ କୋଶକାଶାଵକାଶେ
• ସ ଖଲୁ ପରଶିଵାତ୍ମା ଦୃଶ୍ଯତେ ସୂକ୍ଷ୍ମବୁଦ୍ଧ୍ଯା ॥ ୫୬॥
• ଚକ୍ଷୁଃଶ୍ରୋତ୍ରମନୋଽସଵଶ୍ଚ ହୃଦି ଖାଦୁଦ୍ଭାସିତଧ୍ଯାନ୍ତରାତ୍
• ତସ୍ମିନ୍ନେଵ ଵିଲୀଯତେ ଗତିପରଂ ଯଦ୍ଵାସନା ଵାସିନୀ ।
• ଚିତ୍ତଂ ଚେତଯତେ ହୃଦିନ୍ଦ୍ରିଯଗଣଂ ଵାଚାଂ ମନୋଦୂରଗଂ
• ତଂ ବ୍ରହ୍ମାମୃତମେତଦେଵ ଗିରିଜାକାନ୍ତାତ୍ମନା ସଂଜ୍ଞିତମ୍ ॥ ୫୭॥

• ॥ ଇତି ଶ୍ରୀଶିଵରହସ୍ଯେ ଶଙ୍କରାଖ୍ଯେ ଷଷ୍ଠାଂଶେ ଋଭୁନିଦାଘସଂଵାଦେ ଅଷ୍ଟାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com