Ribhu Gita - Siva Rahasya Purana Amsha 6

ଋଭୁଗୀତା ୨୪ ॥ ଅହଂବ୍ରହ୍ମ ପ୍ରକରଣ ନିରୂପଣମ୍ ॥

ଋଭୁଃ -

ପୁନଃ ପୁନଃ ପରଂ ଵକ୍ଷ୍ଯେ ଆତ୍ମନୋଽନ୍ଯଦସତ୍ ସ୍ଵତଃ ।
ଅସତୋ ଵଚନଂ ନାସ୍ତି ସତୋ ନାସ୍ତି ସଦା ସ୍ଥିତେ ॥ ୧॥
ବ୍ରହ୍ମାଭ୍ଯାସ ପରସ୍ଯାହଂ ଵକ୍ଷ୍ଯେ ନିର୍ଣଯମାତ୍ମନଃ ।
ତସ୍ଯାପି ସକୃଦେଵାହଂ ଵକ୍ଷ୍ଯେ ମଙ୍ଗଲପୂର୍ଵକମ୍ ॥ ୨॥
ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମାହମେଵାସ୍ମି ଚିନ୍ମାତ୍ରୋ ନାସ୍ତି କିଞ୍ଚନ ।
ଅହମେଵ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ଅହମେଵ ଚିଦାତ୍ମକମ୍ ॥ ୩॥
ଅହଂ ମମେତି ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହଂ ଜ୍ଞାନୀତି ନାସ୍ତି ଚ ।
ଶୁଦ୍ଧୋଽହଂ ବ୍ରହ୍ମରୂପୋଽହମାନନ୍ଦୋଽହମଜୋ ନରଃ ॥ ୪॥var was ନଜଃ
ଦେଵୋଽହଂ ଦିଵ୍ଯଭାନୋଽହଂ ତୁର୍ଯୋଽହଂ ଭଵଭାଵ୍ଯହମ୍ ।
ଅଣ୍ଡଜୋଽହମଶେଷୋଽହମନ୍ତରାଦନ୍ତରୋଽସ୍ମ୍ଯହମ୍ ॥ ୫॥
ଅମରୋଽହମଜସ୍ରୋଽହମତ୍ଯନ୍ତପରମୋଽସ୍ମ୍ଯହମ୍ ।
ପରାପରସ୍ଵରୂପୋଽହଂ ନିତ୍ଯାନିତ୍ଯରସୋଽସ୍ମ୍ଯହମ୍ ॥ ୬॥
ଗୁଣାଗୁଣଵିହୀନୋଽହଂ ତୁର୍ଯାତୁର୍ଯରସୋଽସ୍ମ୍ଯହମ୍ ।
ଶାନ୍ତାଶାନ୍ତଵିହୀନୋଽହଂ ଜ୍ଞାନାଜ୍ଞାନରସୋଽସ୍ମ୍ଯହମ୍ ॥ ୭॥
କାଲାକାଲଵିହୀନୋଽହମାତ୍ମାନାତ୍ମଵିଵର୍ଜିତଃ ।
ଲବ୍ଧାଲବ୍ଧାଦିହୀନୋଽହଂ ସର୍ଵଶୂନ୍ଯୋଽହମଵ୍ଯଯଃ ॥ ୮॥
ଅହମେଵାହମେଵାହମନନ୍ତରନିରନ୍ତରମ୍ ।
ଶାଶ୍ଵତୋଽହମଲକ୍ଷ୍ଯୋଽହମାତ୍ମା ନ ପରିପୂର୍ଣତଃ ॥ ୯॥
ଇତ୍ଯାଦିଶବ୍ଦମୁକ୍ତୋଽହଂ ଇତ୍ଯାଦ୍ଯଂ ଚ ନ ଚାସ୍ମ୍ଯହମ୍ ।
ଇତ୍ଯାଦିଵାକ୍ଯମୁକ୍ତୋଽହଂ ସର୍ଵଵର୍ଜିତଦୁର୍ଜଯଃ ॥ ୧୦॥
ନିରନ୍ତରୋଽହଂ ଭୂତୋଽହଂ ଭଵ୍ଯୋଽହଂ ଭଵଵର୍ଜିତଃ ।
ଲକ୍ଷ୍ଯଲକ୍ଷଣହୀନୋଽହଂ କାର୍ଯହୀନୋଽହମାଶୁଗଃ ॥ ୧୧॥
ଵ୍ଯୋମାଦିରୂପହୀନୋଽହଂ ଵ୍ଯୋମରୂପୋଽହମଚ୍ଯୁତଃ ।
ଅନ୍ତରାନ୍ତରଭାଵୋଽହମନ୍ତରାନ୍ତରଵର୍ଜିତଃ ॥ ୧୨॥
ସର୍ଵସିଦ୍ଧାନ୍ତରୂପୋଽହଂ ସର୍ଵଦୋଷଵିଵର୍ଜିତଃ ।
ନ କଦାଚନ ମୁକ୍ତୋଽହଂ ନ ବଦ୍ଧୋଽହଂ କଦାଚନ ॥ ୧୩॥
ଏଵମେଵ ସଦା କୃତ୍ଵା ବ୍ରହ୍ମୈଵାହମିତି ସ୍ମର ।
ଏତାଵଦେଵ ମାତ୍ରଂ ତୁ ମୁକ୍ତୋ ଭଵତୁ ନିଶ୍ଚଯଃ ॥ ୧୪॥
ଚିନ୍ମାତ୍ରୋଽହଂ ଶିଵୋଽହଂ ଵୈ ଶୁଭମାତ୍ରମହଂ ସଦା ।
ସଦାକାରୋଽହଂ ମୁକ୍ତୋଽହଂ ସଦା ଵାଚାମଗୋଚରଃ ॥ ୧୫॥
ସର୍ଵଦା ପରିପୂର୍ଣୋଽହଂ ଵେଦୋପାଧିଵିଵର୍ଜିତଃ ।
ଚିତ୍ତକାର୍ଯଵିହୀନୋଽହଂ ଚିତ୍ତମସ୍ତୀତି ମେ ନ ହି ॥ ୧୬॥
ଯତ୍ କିଞ୍ଚିଦପି ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ପ୍ରିଯଭାଷଣମ୍ ।
ଆତ୍ମପ୍ରିଯମନାତ୍ମା ହି ଇଦଂ ମେ ଵସ୍ତୁତୋ ନ ହି ॥ ୧୭॥
ଇଦଂ ଦୁଃଖମିଦଂ ସୌଖ୍ଯମିଦଂ ଭାତି ଅହଂ ନ ହି ।
ସର୍ଵଵର୍ଜିତରୂପୋଽହଂ ସର୍ଵଵର୍ଜିତଚେତନଃ ॥ ୧୮॥
ଅନିର୍ଵାଚ୍ଯମନିର୍ଵାଚ୍ଯଂ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ରସୋଽସ୍ମ୍ଯହମ୍ ।
ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମ ନ ସନ୍ଦେହ ଅହମେଵ ପରାତ୍ ପରଃ ॥ ୧୯॥
ଅହଂ ଚୈତନ୍ଯଭୂତାତ୍ମା ଦେହୋ ନାସ୍ତି କଦାଚନ ।
ଲିଙ୍ଗଦେହଂ ଚ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ କାରଣଂ ଦେହମେଵ ନ ॥ ୨୦॥
ଅହଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵା ପରଂ ଚାହଂ ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମସ୍ଵରୂପତଃ ।
କାମାଦିଵର୍ଜିତୋଽତୀତଃ କାଲଭେଦପରାତ୍ପରଃ ॥ ୨୧॥
ବ୍ରହ୍ମୈଵେଦଂ ନ ସଂଵେଦ୍ଯଂ ନାହଂ ଭାଵଂ ନ ଵା ନହି ।
ସର୍ଵସଂଶଯସଂଶାନ୍ତୋ ବ୍ରହ୍ମୈଵାହମିତି ସ୍ଥିତିଃ ॥ ୨୨॥
ନିଶ୍ଚଯଂ ଚ ନ ମେ କିଞ୍ଚିତ୍ ଚିନ୍ତାଭାଵାତ୍ ସଦାଽକ୍ଷରଃ ।
ଚିଦହଂ ଚିଦହଂ ବ୍ରହ୍ମ ଚିଦହଂ ଚିଦହଂ ସଦା ॥ ୨୩॥
ଏଵଂ ଭାଵନଯା ଯୁକ୍ତସ୍ତ୍ଯକ୍ତଶଙ୍କଃ ସୁଖୀଭଵ ।
ସର୍ଵସଙ୍ଗଂ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ଆତ୍ମୈକ୍ଯୈଵଂ ଭଵାନ୍ଵହମ୍ ॥ ୨୪॥
ସଙ୍ଗଂ ନାମ ପ୍ରଵକ୍ଷ୍ଯେଽହଂ ବ୍ରହ୍ମାହମିତି ନିଶ୍ଚଯଃ ।
ସତ୍ଯୋଽହଂ ପରମାତ୍ମାଽହଂ ସ୍ଵଯମେଵ ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଵଯମ୍ ॥ ୨୫॥
ନାହଂ ଦେହୋ ନ ଚ ପ୍ରାଣୋ ନ ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵୋ ନ ଚ ନିର୍ମଲଃ ।
ଏଷ ଏଵ ହି ସତ୍ସଙ୍ଗଃ ଏଷ ଏଵ ହି ନିର୍ମଲଃ ॥ ୨୬॥
ମହତ୍ସଙ୍ଗେ ମହଦ୍ବ୍ରହ୍ମଭାଵନଂ ପରମଂ ପଦମ୍ ।
ଅହଂ ଶାନ୍ତପ୍ରଭାଵୋଽହଂ ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମ ନ ସଂଶଯଃ ॥ ୨୭॥
ଅହଂ ତ୍ଯକ୍ତସ୍ଵରୂପୋଽହଂ ଅହଂ ଚିନ୍ତାଦିଵର୍ଜିତଃ ।
ଏଷ ଏଵ ହି ସତ୍ସଙ୍ଗଃ ଏଷ ନିତ୍ଯଂ ଭଵାନହମ୍ ॥ ୨୮॥
ସର୍ଵସଙ୍କଲ୍ପହୀନୋଽହଂ ସର୍ଵଵୃତ୍ତିଵିଵର୍ଜିତଃ ।
ଅମୃତୋଽହମଜୋ ନିତ୍ଯଂ ମୃତିଭୀତିରତୀତିକଃ ॥ ୨୯॥
ସର୍ଵକଲ୍ଯାଣରୂପୋଽହଂ ସର୍ଵଦା ପ୍ରିଯରୂପଵାନ୍ ।
ସମଲାଙ୍ଗୋ ମଲାତୀତଃ ସର୍ଵଦାହଂ ସଦାନୁଗଃ ॥ ୩୦॥
ଅପରିଚ୍ଛିନ୍ନସନ୍ମାତ୍ରଂ ସତ୍ଯଜ୍ଞାନସ୍ଵରୂପଵାନ୍ ।
ନାଦାନ୍ତରୋଽହଂ ନାଦୋଽହଂ ନାମରୂପଵିଵର୍ଜିତଃ ॥ ୩୧॥
ଅତ୍ଯନ୍ତାଭିନ୍ନହୀନୋଽହମାଦିମଧ୍ଯାନ୍ତଵର୍ଜିତଃ ।
ଏଵଂ ନିତ୍ଯଂ ଦୃଢାଭ୍ଯାସ ଏଵଂ ସ୍ଵାନୁଭଵେନ ଚ ॥ ୩୨॥
ଏଵମେଵ ହି ନିତ୍ଯାତ୍ମଭାଵନେନ ସୁଖୀ ଭଵ ।
ଏଵମାତ୍ମା ସୁଖଂ ପ୍ରାପ୍ତଃ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ନ ସଂଭଵେତ୍ ॥ ୩୩॥
ସଦ୍ଯୋ ମୁକ୍ତୋ ଭଵେଦ୍ବ୍ରହ୍ମାକାରେଣ ପରିତିଷ୍ଠତି ।
ଆତ୍ମାକାରମିଦଂ ଵିଶ୍ଵମାତ୍ମାକାରମହଂ ମହତ୍ ॥ ୩୪॥
ଆତ୍ମୈଵ ନାନ୍ଯଦ୍ଭୂତଂ ଵା ଆତ୍ମୈଵ ମନ ଏଵ ହି ।
ଆତ୍ମୈଵ ଚିତ୍ତଵଦ୍ଭାତି ଆତ୍ମୈଵ ସ୍ମୃତିଵତ୍ କ୍ଵଚିତ୍ ॥ ୩୫॥
ଆତ୍ମୈଵ ଵୃତ୍ତିଵଦ୍ଭାତି ଆତ୍ମୈଵ କ୍ରୋଧଵତ୍ ସଦା ।var was ଵୃତ୍ତିମଦ୍ଭାତି
ଆତ୍ମୈଵ ଶ୍ରଵଣଂ ତଦ୍ଵଦାତ୍ମୈଵ ମନନଂ ଚ ତତ୍ ॥ ୩୬॥
ଆତ୍ମୈଵୋପକ୍ରମଂ ନିତ୍ଯମୁପସଂହାରମାତ୍ମଵତ୍ ।
ଆତ୍ମୈଵାଭ୍ଯାଂ ସମଂ ନିତ୍ଯମାତ୍ମୈଵାପୂର୍ଵତାଫଲମ୍ ॥ ୩୭॥
ଅର୍ଥଵାଦଵଦାତ୍ମା ହି ପରମାତ୍ମୋପପତ୍ତି ହି ।
ଇଚ୍ଛା ପ୍ରାରଭ୍ଯଵଦ୍ବ୍ରହ୍ମ ଇଚ୍ଛାମାରଭ୍ଯଵତ୍ ପରଃ ॥ ୩୮॥var was ପ୍ରାରବ୍ଧଵଦ୍
ପରେଚ୍ଛାରବ୍ଧଵଦ୍ବ୍ରହ୍ମା ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତିଶ୍ଚିଦେଵ ହି ।
ଅନିଚ୍ଛାଶକ୍ତିରାତ୍ମୈଵ ପରେଚ୍ଛାଶକ୍ତିରଵ୍ଯଯଃ ॥ ୩୯॥
ପରମାତ୍ମୈଵାଧିକାରୋ ଵିଷଯଂ ପରମାତ୍ମନଃ ।
ସଂବନ୍ଧଂ ପରମାତ୍ମୈଵ ପ୍ରଯୋଜନଂ ପରାତ୍ମକମ୍ ॥ ୪୦॥
ବ୍ରହ୍ମୈଵ ପରମଂ ସଙ୍ଗଂ କର୍ମଜଂ ବ୍ରହ୍ମ ସଙ୍ଗମମ୍ ।
ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଭ୍ରାନ୍ତିଜଂ ଭାତି ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ନାନ୍ଯତଃ ॥ ୪୧॥
ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ସଦ୍ଯ ଏଵ ଵିମୋକ୍ଷଦମ୍ ।
ସଵିକଲ୍ପସମାଧିସ୍ଥଂ ନିର୍ଵିକଲ୍ପସମାଧି ହି ॥ ୪୨॥
ଶବ୍ଦାନୁଵିଦ୍ଧଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ବ୍ରହ୍ମ ଦୃଶ୍ଯାନୁଵିଦ୍ଧକମ୍ ।
ବ୍ରହ୍ମୈଵାଦିସମାଧିଶ୍ଚ ତନ୍ମଧ୍ଯମସମାଧିକମ୍ ॥ ୪୩॥
ବ୍ରହ୍ମୈଵ ନିଶ୍ଚଯଂ ଶୂନ୍ଯଂ ତଦୁକ୍ତମସମାଧିକମ୍ ।
ଦେହାଭିମାନରହିତଂ ତଦ୍ଵୈରାଗ୍ଯସମାଧିକମ୍ ॥ ୪୪॥
ଏତଦ୍ଭାଵନଯା ଶାନ୍ତଂ ଜୀଵନ୍ମୁକ୍ତସମାଧିକଃ ।
ଅତ୍ଯନ୍ତଂ ସର୍ଵଶାନ୍ତତ୍ଵଂ ଦେହୋ ମୁକ୍ତସମାଧିକମ୍ ॥ ୪୫॥
ଏତଦଭ୍ଯାସିନାଂ ପ୍ରୋକ୍ତଂ ସର୍ଵଂ ଚୈତତ୍ସମନ୍ଵିତମ୍ ।
ସର୍ଵଂ ଵିସ୍ମୃତ୍ଯ ଵିସ୍ମୃତ୍ଯ ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵା ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵା ପୁନଃ ପୁନଃ ॥ ୪୬॥
ସର୍ଵଵୃତ୍ତିଂ ଚ ଶୂନ୍ଯେନ ସ୍ଥାସ୍ଯାମୀତି ଵିମୁଚ୍ଯ ହି ।
ନ ସ୍ଥାସ୍ଯାମୀତି ଵିସ୍ମୃତ୍ଯ ଭାସ୍ଯାମୀତି ଚ ଵିସ୍ମର ॥ ୪୭॥
ଚୈତନ୍ଯୋଽହମିତି ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵା ସନ୍ମାତ୍ରୋଽହମିତି ତ୍ଯଜ ।
ତ୍ଯଜନଂ ଚ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ଭାଵନଂ ଚ ପରିତ୍ଯଜ ॥ ୪୮॥
ସର୍ଵଂ ତ୍ଯକ୍ତ୍ଵା ମନଃ କ୍ଷିପ୍ରଂ ସ୍ମରଣଂ ଚ ପରିତ୍ଯଜ ।
ସ୍ମରଣଂ କିଞ୍ଚିଦେଵାତ୍ର ମହାସଂସାରସାଗରମ୍ ॥ ୪୯॥
ସ୍ମରଣଂ କିଞ୍ଚିଦେଵାତ୍ର ମହାଦୁଃଖଂ ଭଵେତ୍ ତଦା ।
ମହାଦୋଷଂ ଭଵଂ ବନ୍ଧଂ ଚିତ୍ତଜନ୍ମ ଶତଂ ମନଃ ॥ ୫୦॥
ପ୍ରାରବ୍ଧଂ ହୃଦଯଗ୍ରନ୍ଥି ବ୍ରହ୍ମହତ୍ଯାଦି ପାତକମ୍ ।
ସ୍ମରଣଂ ଚୈଵମେଵେହ ବନ୍ଧମୋକ୍ଷସ୍ଯ କାରଣମ୍ ॥ ୫୧॥
ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମପ୍ରକରଣଂ ସର୍ଵଦୁଃଖଵିନାଶକମ୍ ।
ସର୍ଵପ୍ରପଞ୍ଚଶମନଂ ସଦ୍ଯୋ ମୋକ୍ଷପ୍ରଦଂ ସଦା ।
ଏତଚ୍ଛ୍ରଵଣମାତ୍ରେଣ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଭଵତି ସ୍ଵଯମ୍ ॥ ୫୨॥
ଭକ୍ତ୍ଯା ପଦ୍ମଦଲାକ୍ଷପୂଜିତପଦଧ୍ଯାନାନୁଵୃତ୍ତ୍ଯା ମନଃ
ସ୍ଵାନ୍ତାନନ୍ତପଥପ୍ରଚାରଵିଧୁରଂ ମୁକ୍ତ୍ଯୈ ଭଵେନ୍ମାନସମ୍ ।
ସଙ୍କଲ୍ପୋଜ୍ଝିତମେତଦଲ୍ପସୁମହାଶୀଲୋ ଦଯାମ୍ଭୋନିଧୌ
କଶ୍ଚିତ୍ ସ୍ଯାଚ୍ଛିଵଭକ୍ତଧୁର୍ଯସୁମହାଶାନ୍ତଃ ଶିଵପ୍ରେମତଃ ॥ ୫୩॥

॥ ଇତି ଶ୍ରୀଶିଵରହସ୍ଯେ ଶଙ୍କରାଖ୍ଯେ ଷଷ୍ଠାଂଶେ ଋଭୁନିଦାଘସଂଵାଦେ ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମପ୍ରକରଣନିରୂପଣଂ ନାମ ଚତୁର୍ଵିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com