ଋଭୁଗୀତା ୨୫ ॥ ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସର୍ଵ-ରୂପତ୍ଵ ନିରୂପଣ ପ୍ରକରଣମ୍ ॥

ଋଭୁଃ -

• ଵକ୍ଷ୍ଯେ ପ୍ରସିଦ୍ଧମାତ୍ମାନଂ ସର୍ଵଲୋକପ୍ରକାଶକମ୍ ।
• ସର୍ଵାକାରଂ ସଦା ସିଦ୍ଧଂ ସର୍ଵତ୍ର ନିବିଡଂ ମହତ୍ ॥ ୧॥
• ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମାହଂ ନ ସନ୍ଦେହ ଇତି ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ତିଷ୍ଠ ଭୋଃ ।
• ଚିଦେଵାହଂ ଚିଦେଵାହଂ ଚିତ୍ରଂ ଚେଦହମେଵ ହି ॥ ୨॥
• ଵାଚାଵଧିଶ୍ଚ ଦେଵୋଽହଂ ଚିଦେଵ ମନସଃ ପରଃ ।
• ଚିଦେଵାହଂ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ଚିଦେଵ ସକଲଂ ପଦମ୍ ॥ ୩॥
• ସ୍ଥୂଲଦେହଂ ଚିଦେଵେଦଂ ସୂକ୍ଷ୍ମଦେହଂ ଚିଦେଵ ହି ।
• ଚିଦେଵ କରଣଂ ସୋଽହଂ କାଯମେଵ ଚିଦେଵ ହି ॥ ୪॥
• ଅଖଣ୍ଡାକାରଵୃତ୍ତିଶ୍ଚ ଉତ୍ତମାଧମମଧ୍ଯମାଃ ।
• ଦେହହୀନଶ୍ଚିଦେଵାହଂ ସୂକ୍ଷ୍ମଦେହଶ୍ଚିଦେଵ ହି ॥ ୫॥
• ଚିଦେଵ କାରଣଂ ସୋଽହଂ ବୁଦ୍ଧିହୀନଶ୍ଚିଦେଵ ହି ।
• ଭାଵହୀନଶ୍ଚିଦେଵାହଂ ଦୋଷହୀନଶ୍ଚିଦେଵ ହି ॥ ୬॥
• ଅସ୍ତିତ୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତି ବ୍ରହ୍ମେତି ନାସ୍ତି ହି ।
• ଅସ୍ତି ନାସ୍ତୀତି ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ଚିଦେଵ ହି ॥ ୭॥
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ସାକାରଂ ନାସ୍ତି ନାସ୍ତି ହି ।
• ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦପି ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ଚିଦେଵ ହି ॥ ୮॥
• ଅନ୍ଵଯଵ୍ଯତିରେକଂ ଚ ଆଦିମଧ୍ଯାନ୍ତଦୂଷଣମ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ଚିନ୍ମାତ୍ରରୂପତ୍ଵାଦହମେଵ ଚିଦେଵ ହି ॥ ୯॥
• ସର୍ଵାପରଂ ଚ ସଦସତ୍ କାର୍ଯକାରଣକର୍ତୃକମ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୧୦॥
• ଅଶୁଦ୍ଧଂ ଶୁଦ୍ଧମଦ୍ଵୈତଂ ଦ୍ଵୈତମେକମନେକକମ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୧୧॥
• ଅସତ୍ଯସତ୍ଯମଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵଂ ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵଂ ଚ ପରତଃ ପରମ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୧୨॥
• ଭୂତଂ ଭଵିଷ୍ଯଂ ଵର୍ତଂ ଚ ମୋହାମୋହୌ ସମାସମୌ ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୧୩॥
• କ୍ଷଣଂ ଲଵଂ ତ୍ରୁଟିର୍ବ୍ରହ୍ମ ତ୍ଵଂପଦଂ ତତ୍ପଦଂ ତଥା ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୧୪॥
• ତ୍ଵଂପଦଂ ତତ୍ପଦଂ ଵାପି ଐକ୍ଯଂ ଚ ହ୍ଯହମେଵ ହି ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୧୫॥
• ଆନନ୍ଦଂ ପରମାନନ୍ଦଂ ସର୍ଵାନନ୍ଦଂ ନିଜଂ ମହତ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୧୬॥
• ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମ ଇଦଂ ବ୍ରହ୍ମ କଂ ବ୍ରହ୍ମ ହ୍ଯକ୍ଷରଂ ପରମ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୧୭॥
• ଵିଷ୍ଣୁରେଵ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ଶିଵୋ ବ୍ରହ୍ମାହମେଵ ହି ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୧୮॥
• ଶ୍ରୋତ୍ରଂ ବ୍ରହ୍ମ ପରଂ ବ୍ରହ୍ମ ଶବ୍ଦଂ ବ୍ରହ୍ମ ପଦଂ ଶୁଭମ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୧୯॥
• ସ୍ପର୍ଶୋ ବ୍ରହ୍ମ ପଦଂ ତ୍ଵକ୍ଚ ତ୍ଵକ୍ଚ ବ୍ରହ୍ମ ପରସ୍ପରମ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୨୦॥
• ପରଂ ରୂପଂ ଚକ୍ଷୁଭିଃ ଏଵ ତତ୍ରୈଵ ଯୋଜ୍ଯତାମ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୨୧॥
• ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସର୍ଵଂ ସତତଂ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦମାତ୍ରକମ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୨୨॥
• ଚିନ୍ମଯାନନ୍ଦମାତ୍ରୋଽହଂ ଇଦଂ ଵିଶ୍ଵମିଦଂ ସଦା ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୨୩॥
• ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସର୍ଵଂ ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମାହଂ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୨୪॥
• ଵାଚା ଯତ୍ ପ୍ରୋଚ୍ଯତେ ନାମ ମନସା ମନୁତେ ତୁ ଯତ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୨୫॥
• କାରଣେ କଲ୍ପିତେ ଯଦ୍ଯତ୍ ତୂଷ୍ଣୀଂ ଵା ସ୍ଥୀଯତେ ସଦା ।
• ଶରୀରେଣ ତୁ ଯଦ୍ ଭୁଙ୍କ୍ତେ ଇନ୍ଦ୍ରିଯୈର୍ଯତ୍ତୁ ଭାଵ୍ଯତେ ।
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ହି କେଵଲମ୍ ॥ ୨୬॥
• ଵେଦେ ଯତ୍ କର୍ମ ଵେଦୋକ୍ତଂ ଶାସ୍ତ୍ରଂ ଶାସ୍ତ୍ରୋକ୍ତନିର୍ଣଯମ୍ ।
• ଗୁରୂପଦେଶସିଦ୍ଧାନ୍ତଂ ଶୁଦ୍ଧାଶୁଦ୍ଧଵିଭାସକମ୍ ॥ ୨୭॥
• କାମାଦିକଲନଂ ବ୍ରହ୍ମ ଦେଵାଦି କଲନଂ ପୃଥକ୍ ।
• ଜୀଵଯୁକ୍ତେତି କଲନଂ ଵିଦେହୋ ମୁକ୍ତିକଲ୍ପନମ୍ ॥ ୨୮॥
• ବ୍ରହ୍ମ ଇତ୍ଯପି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ବ୍ରହ୍ମଵିଦ୍ଵରକଲ୍ପନମ୍ ।
• ଵରୀଯାନିତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ଵରିଷ୍ଠ ଇତି କଲ୍ପନମ୍ ॥ ୨୯॥
• ବ୍ରହ୍ମାହମିତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ଚିଦହଂ ଚେତି କଲ୍ପନମ୍ ।
• ମହାଵିଦ୍ଯେତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ମହାମାଯେତି କଲ୍ପନମ୍ ॥ ୩୦॥
• ମହାଶୂନ୍ଯେତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ମହାଚିନ୍ତେତି କଲ୍ପନମ୍ ।
• ମହାଲୋକେତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ମହାସତ୍ଯେତି କଲ୍ପନମ୍ ॥ ୩୧॥
• ମହାରୂପେତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ମହାରୂପଂ ଚ କଲ୍ପନମ୍ ।
• ସର୍ଵସଙ୍କଲ୍ପକଂ ଚିତ୍ତଂ ସର୍ଵସଙ୍କଲ୍ପକଂ ମନଃ ॥ ୩୨॥
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ କେଵଲମ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ଦ୍ଵୈତଂ ମନୋରୂପଂ ସର୍ଵଂ ଦୁଃଖଂ ମନୋମଯମ୍ ॥ ୩୩॥
• ଚିଦେଵାହଂ ନ ସନ୍ଦେହଃ ଚିଦେଵେଦଂ ଜଗତ୍ତ୍ରଯମ୍ ।
• ଯତ୍କିଞ୍ଚିଦ୍ଭାଷଣଂ ଵାପି ଯତ୍କିଞ୍ଚିନ୍ମନସୋ ଜପମ୍ ।
• ଯତ୍କିଞ୍ଚିନ୍ମାନସଂ କର୍ମ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ କେଵଲମ୍ ॥ ୩୪॥
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତୀତି ସନ୍ମନ୍ତ୍ରଂ ଜୀଵବ୍ରହ୍ମସ୍ଵରୂପକମ୍ ।
• ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସର୍ଵମିତ୍ଯେଵଂ ମନ୍ତ୍ରଞ୍ଚୈଵୋତ୍ତମୋତ୍ତମମ୍ ॥ ୩୫॥
• ଅନୁକ୍ତମନ୍ତ୍ରଂ ସନ୍ମନ୍ତ୍ରଂ ଵୃତ୍ତିଶୂନ୍ଯଂ ପରଂ ମହତ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ତଦେଵ ପରମଂ ପଦମ୍ ॥ ୩୬॥
• ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ମହାଦେଵେତି କୀର୍ତନମ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ଶିଵପୂଜାସମଂ ମହତ୍ ॥ ୩୭॥
• ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତ୍ଯନୁଭଵଃ ସର୍ଵାକାରୋ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵତ୍ଯାଗମିତୀରିତମ୍ ॥ ୩୮॥
• ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ଭାଵାଭାଵଵିନାଶନମ୍ ।
• ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ମହାଦେଵେତି ନିଶ୍ଚଯଃ ॥ ୩୯॥
• ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ କାଲସତ୍ତାଵିନିର୍ମୁକ୍ତଃ ।
• ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ସଙ୍କଲ୍ପଃ ଦେହସତ୍ତା ଵିମୁକ୍ତିକଃ ॥ ୪୦॥
• ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ସଙ୍କଲ୍ପଃ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦରୂପକଃ ।
• ସର୍ଵୋଽହଂ ବ୍ରହ୍ମମାତ୍ରୈଵ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ କେଵଲମ୍ ॥ ୪୧॥
• ଇଦମିତ୍ଯେଵ ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ ତଦ୍ବ୍ରହ୍ମୈଵ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ଭ୍ରାନ୍ତିଶ୍ଚ ନରକଂ ଦୁଃଖଂ ସ୍ଵର୍ଗଭ୍ରାନ୍ତିରିତୀରିତା ॥ ୪୨॥
• ବ୍ରହ୍ମା ଵିଷ୍ଣୁରିତି ଭ୍ରାନ୍ତିର୍ଭ୍ରାନ୍ତିଶ୍ଚ ଶିଵରୂପକମ୍ ।
• ଵିରାଟ୍ ସ୍ଵରାଟ୍ ତଥା ସମ୍ରାଟ୍ ସୂତ୍ରାତ୍ମା ଭ୍ରାନ୍ତିରେଵ ଚ ॥ ୪୩॥
• ଦେଵାଶ୍ଚ ଦେଵକାର୍ଯାଣି ସୂର୍ଯାଚନ୍ଦ୍ରମସୋର୍ଗତିଃ ।
• ମୁନଯୋ ମନଵଃ ସିଦ୍ଧା ଭ୍ରାନ୍ତିରେଵ ନ ସଂଶଯଃ ॥ ୪୪॥
• ସର୍ଵଦେଵାସୁରା ଭ୍ରାନ୍ତିସ୍ତେଷାଂ ଯୁଦ୍ଧାଦି ଜନ୍ମ ଚ ।
• ଵିଷ୍ଣୋର୍ଜନ୍ମାଵତାରାଣି ଚରିତଂ ଶାନ୍ତିରେଵ ହି ॥ ୪୫॥
• ବ୍ରହ୍ମଣଃ ସୃଷ୍ଟିକୃତ୍ଯାନି ରୁଦ୍ରସ୍ଯ ଚରିତାନି ଚ ।
• ସର୍ଵଭ୍ରାନ୍ତିସମାଯୁକ୍ତଂ ଭ୍ରାନ୍ତ୍ଯା ଲୋକାଶ୍ଚତୁର୍ଦଶ ॥ ୪୬॥
• ଵର୍ଣାଶ୍ରମଵିଭାଗଶ୍ଚ ଭ୍ରାନ୍ତିରେଵ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ବ୍ରହ୍ମଵିଷ୍ଣ୍ଵୀଶରୁଦ୍ରାଣାମୁପାସା ଭ୍ରାନ୍ତିରେଵ ଚ ॥ ୪୭॥
• ତତ୍ରାପି ଯନ୍ତ୍ରମନ୍ତ୍ରାଭ୍ଯାଂ ଭ୍ରାନ୍ତିରେଵ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ଵାଚାମଗୋଚରଂ ବ୍ରହ୍ମ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମମଯଂ ଚ ହି ॥ ୪୮॥
• ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ଅହମେଵ ଚିଦେଵ ହି ।
• ଏଵଂ ଵଦ ତ୍ଵଂ ତିଷ୍ଠ ତ୍ଵଂ ସଦ୍ଯୋ ମୁକ୍ତୋ ଭଵିଷ୍ଯସି ॥ ୪୯॥
• ଏତାଵଦୁକ୍ତଂ ଯତ୍କିଞ୍ଚିତ୍ ତନ୍ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ନ ସଂଶଯଃ ।
• ଏଵଂ ଯଦାନ୍ତରଂ କ୍ଷିପ୍ରଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ ଦୃଢନିଶ୍ଚଯମ୍ ॥ ୫୦॥
• ଦୃଢନିଶ୍ଚଯମେଵାତ୍ର ପ୍ରଥମଂ କାରଣଂ ଭଵେତ୍ ।
• ନିଶ୍ଚଯଃ ଖଲ୍ଵଯଂ ପଶ୍ଚାତ୍ ସ୍ଵଯମେଵ ଭଵିଷ୍ଯତି ॥ ୫୧॥
• ଆର୍ତଂ ଯଚ୍ଛିଵପାଦତୋଽନ୍ଯଦିତରଂ ତଜ୍ଜାଦିଶବ୍ଦାତ୍ମକଂ
• ଚେତୋଵୃତ୍ତିପରଂ ପରାପ୍ରମୁଦିତଂ ଷଡ୍ଭାଵସିଦ୍ଧଂ ଜଗତ୍ ।
• ଭୂତାକ୍ଷାଦିମନୋଵଚୋଭିରନଘେ ସାନ୍ଦ୍ରେ ମହେଶେ ଘନେ
• ସିନ୍ଧୌ ସୈନ୍ଧଵଖଣ୍ଡଵଜ୍ଜଗଦିଦଂ ଲୀଯେତ ଵୃତ୍ତ୍ଯୁଜ୍ଝିତମ୍ ॥ ୫୨॥

• ॥ ଇତି ଶ୍ରୀଶିଵରହସ୍ଯେ ଶଙ୍କରାଖ୍ଯେ ଷଷ୍ଠାଂଶେ ଋଭୁନିଦାଘସଂଵାଦେ ବ୍ରହ୍ମଣସ୍ସର୍ଵରୂପତ୍ଵନିରୂପଣପ୍ରକରଣଂ ନାମ ପଞ୍ଚଵିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com