ଋଭୁଗୀତା ୪୦ ॥ ଚିତ୍ତ-ଵୃତ୍ତି-ନିରୋଧ ପ୍ରକରଣମ୍ ॥
ଋଭୁଃ -
- ସର୍ଵସାରାତ୍ ସାରତରଂ ତତଃ ସାରତରାନ୍ତରମ୍ ।
- ଇଦମନ୍ତିମତ୍ଯନ୍ତଂ ଶୃଣୁ ପ୍ରକରଣଂ ମୁଦା ॥ ୧॥
- ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସର୍ଵମେଵେଦଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵାନ୍ଯନ୍ନ କିଞ୍ଚନ ।
- ନିଶ୍ଚଯଂ ଦୃଢମାଶ୍ରିତ୍ଯ ସର୍ଵତ୍ର ସୁଖମାସ୍ଵ ହ ॥ ୨॥
- ବ୍ରହ୍ମୈଵ ସର୍ଵଭୁଵନଂ ଭୁଵନଂ ନାମ ସନ୍ତ୍ଯଜ ।
- ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିତ୍ଯ ଅହଂ ଭାଵଂ ପରିତ୍ଯଜ ॥ ୩॥
- ସର୍ଵମେଵଂ ଲଯଂ ଯାତି ସ୍ଵଯମେଵ ପତତ୍ରିଵତ୍ ।
- ସ୍ଵଯମେଵ ଲଯଂ ଯାତି ସୁପ୍ତହସ୍ତସ୍ଥପଦ୍ମଵତ୍ ॥ ୪॥
- ନ ତ୍ଵଂ ନାହଂ ନ ପ୍ରପଞ୍ଚଃ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ କେଵଲମ୍ ।
- ନ ଭୂତଂ ନ ଚ କାର୍ଯଂ ଚ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମୈଵ କେଵଲମ୍ ॥ ୫॥
- ନ ଦୈଵଂ ନ ଚ କାର୍ଯାଣି ନ ଦେହଂ ନେନ୍ଦ୍ରିଯାଣି ଚ ।
- ନ ଜାଗ୍ରନ୍ନ ଚ ଵା ସ୍ଵପ୍ନୋ ନ ସୁଷୁପ୍ତିର୍ନ ତୁର୍ଯକମ୍ ॥ ୬॥
- ଇଦଂ ପ୍ରପଞ୍ଚଂ ନାସ୍ତ୍ଯେଵ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ସର୍ଵଂ ମିଥ୍ଯା ସଦା ମିଥ୍ଯା ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୭॥
- ସଦା ବ୍ରହ୍ମ ଵିଚାରଂ ଚ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ତଥା ଦ୍ଵୈତପ୍ରତୀତିଶ୍ଚ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୮॥
- ସଦାହଂ ଭାଵରୂପଂ ଚ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ନିତ୍ଯାନିତ୍ଯଵିଵେକଂ ଚ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୯॥
- ଭାଵାଭାଵପ୍ରତୀତିଂ ଚ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ଗୁଣଦୋଷଵିଭାଗଂ ଚ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୧୦॥
- କାଲାକାଲଵିଭାଗଂ ଚ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ଅହଂ ଜୀଵେତ୍ଯନୁଭଵଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୧୧॥
- ଅହଂ ମୁକ୍ତୋଽସ୍ମ୍ଯନୁଭଵଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି କଲନଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୧୨॥
- ସର୍ଵଂ ନାସ୍ତୀତି ଵାର୍ତା ଚ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ଦେଵତାନ୍ତରସତ୍ତାକଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୧୩॥
- ଦେଵତାନ୍ତରପୂଜା ଚ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ଦେହୋଽହମିତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୧୪॥
- ବ୍ରହ୍ମାହମିତି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ଗୁରୁଶିଷ୍ଯାଦି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୧୫॥
- ତୁଲ୍ଯାତୁଲ୍ଯାଦି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ଵେଦଶାସ୍ତ୍ରାଦି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୧୬॥
- ଚିତ୍ତସତ୍ତାଦି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ବୁଦ୍ଧିନିଶ୍ଚଯସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୧୭॥
- ମନୋଵିକଲ୍ପସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ଅହଂକାରାଦି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୧୮॥
- ପଞ୍ଚଭୂତାଦିସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ଶବ୍ଦାଦିସତ୍ତାସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୧୯॥
- ଦୃଗ୍ଵାର୍ତାଦିକସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- କର୍ମେନ୍ଦ୍ରିଯାଦିସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୨୦॥
- ଵଚନାଦାନସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ମୁନୀନ୍ଦ୍ରୋପେନ୍ଦ୍ରସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୨୧॥
- ମନୋବୁଦ୍ଧ୍ଯାଦିସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ସଙ୍କଲ୍ପାଧ୍ଯାସ ଇତ୍ଯାଦି ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୨୨॥
- ରୁଦ୍ରକ୍ଷେତ୍ରାଦି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ପ୍ରାଣାଦିଦଶସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୨୩॥
- ମାଯା ଵିଦ୍ଯା ଦେହଜୀଵାଃ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ସ୍ଥୂଲଵ୍ଯଷ୍ଟାଦିସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୨୪॥
- ସୂକ୍ଷ୍ମଵ୍ଯଷ୍ଟିସମଷ୍ଟ୍ଯାଦି ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ଵ୍ଯଷ୍ଟ୍ଯଜ୍ଞାନାଦି ସଙ୍କଲ୍ପଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୨୫॥
- ଵିଶ୍ଵଵୈଶ୍ଵାନରତ୍ଵଂ ଚ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ତୈଜସପ୍ରାଜ୍ଞଭେଦଂ ଚ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୨୬॥
- ଵାଚ୍ଯାର୍ଥଂ ଚାପି ଲକ୍ଷ୍ଯାର୍ଥଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ।
- ଜହଲ୍ଲକ୍ଷଣଯାନୈକ୍ଯଂ ଅଜହଲ୍ଲକ୍ଷଣା ଧ୍ରୁଵମ୍ ॥ ୨୭॥
- ଭାଗତ୍ଯାଗେନ ନିତ୍ଯୈକ୍ଯଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମ ଉପାଧିକମ୍ ।
- ଲକ୍ଷ୍ଯଂ ଚ ନିରୁପାଧ୍ଯୈକ୍ଯଂ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ନିଶ୍ଚିନୁ ॥ ୨୮॥
- ଏଵମାହୁର୍ମହାତ୍ମାନଃ ସର୍ଵଂ ବ୍ରହ୍ମେତି କେଵଲମ୍ ।
- ସର୍ଵମନ୍ତଃ ପରିତ୍ଯଜ୍ଯ ଅହଂ ବ୍ରହ୍ମେତି ଭାଵଯ ॥ ୨୯॥
- ଅସଙ୍କଲିତକାପିଲୈର୍ମଧୁହରାକ୍ଷିପୂଜ୍ଯାମ୍ବୁଜ-
- ପ୍ରଭାଙ୍ଘ୍ରିଜନିମୋତ୍ତମୋ ପରିଷିଚେଦ୍ଯଦିନ୍ଦୁପ୍ରଭମ୍ ।
- ତଂ ଡିଣ୍ଡୀରନିଭୋତ୍ତମୋତ୍ତମ ମହାଖଣ୍ଡାଜ୍ଯଦଧ୍ନା ପରଂ
- କ୍ଷୀରାଦ୍ଯୈରଭିଷିଚ୍ଯ ମୁକ୍ତିପରମାନନ୍ଦଂ ଲଭେ ଶାମ୍ଭଵମ୍ ॥ ୩୦॥
- ॥ ଇତି ଶ୍ରୀଶିଵରହସ୍ଯେ ଶଙ୍କରାଖ୍ଯେ ଷଷ୍ଠାଂଶେ ଋଭୁନିଦାଘସଂଵାଦେ ଚିତ୍ତଵୃତ୍ତିନିରୋଧପ୍ରକରଣଂ ନାମ ଚତ୍ଵାରିଂଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ॥
Special Thanks
The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.
Credits
Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma
https://sanskritdocuments.org
Send corrections to sanskrit at cheerful.com