RbhugItA 2 || ziven Rbhu prati sUtropadeza ||

IzvaraH -

  • zruNu padmajasaMbhUta mattaH sUtravidhikramam |
  • jJAnotpAdakahetUni zrutisArANi tattvataH || 1||
  • vyAsA manvantareSu pratiyugajanitAH zAMbhavajJAnasiddhyai
  • bhasmAbhyaktasamastagAtranivahA rudrAkSamAlAdharAH |
  • kailAsaM samavApya zaGkarapadadhyAnena sUtrANyumA-
  • kAntAt prApya vitanvate svakadhiyA prAmANyavAdAnaho || 2||
  • jijJAsyaM brahma evetyathapadaviditaiH sAdhanaprAptyupAyai-
  • ryogairyogAdyupAyairyamaniyamamahAsAMkhyavedAntavAkyaiH |
  • zrotavyo bhagavAn na rUpaguNato mantavya ityAha hi
  • vedodbodhadavAkyahetukaraNairdhyeyaH sa sAkSAtkRteH || 3||
  • janmAdyasya yato'sya citrajagato mithyaiva tatkAraNaM
  • brahma brahmAtmanaiva prakRtiparamado vartamAnaM vivartet |
  • zrutyA yuktyA yato vA itipadaghaTito bodhato vakti zaMbhuM
  • nANuH kAlavipAkakarmajanitetyAcodanA vai mRSA || 4||
  • yoniH zAstrasya vedastadubhayamananAdbrahmaNaH pratyabhijJA
  • niHzvAsAdvedajAlaM zivavaravadanAdvedhasA prAptametat |
  • tasmAt tarkavitarkakarkazadhiyA nAtikramet tAM dhiyaM
  • svAmnAyakriyayA tadaprakaraNe yonirmahezo dhruvam || 5||
  • tattvasyApi samanvayAt zrutigirAM vizvezvare codanA
  • sA cAnirvacanIyatAmupagatA vAco nivRttA iti |
  • AtmaivaiSa itIva vAkyasuvRtirvRttiM vidhatte dhiyA
  • vedAntAdiSu eka eva bhagavAnukto mahezo dhruvam || 6||
  • nAsadvA vIkSate yajjaDamiti karaNairgandharUpAdihInaM
  • zabdasparzAdihInaM jagadanugatamapi tadbrahma kiMrUpamISTe |
  • gauNaM cedapi zabdato jagadidaM yannAmarUpAtmakaM
  • taccAtrAvizadIzvaro'rthavacasA mokSasya niSThAkramaH || 7||
  • heyatvAvacanAcca tacchrutigirAM sthUlaM pradRSTaM bhave-
  • drUpaM nArUpato'pi prakaraNavacanaM vA vikAraH kiledam |
  • svApyAyAdapi tadvadApi paramAnando yadItthaM paraH
  • sAmAnyAcca gaterathApyanubhave vidyotate zaGkaraH || 8||
  • zrutatvAdvedAntapratipadavacaH kAraNamumA-
  • sanAtho nAthAnAM sa ca kila na kazcijjanibhavaH |
  • sa evAnandAtmA zrutikathitakozAdirahito
  • vikAraprAcuryAnna hi bhavati kAryaM ca karaNam || 9||
  • taddhetuvyapadezato'pi ziva eveti cAnandakRt
  • mantrairvarNakRtakrameNa bhagavAn satyAdyanantocyate |
  • nairantaryAnupapattito'pi sukhitA cAnandabhedo'rthataH
  • kAmAccAnanubhAvato hRdi bhidA jAyedbhayaM saMsRteH || 10||
  • pucchaM brahma pratiSThiteti vacanAccheSI mahezo'vyayaH |
  • AkAzAntarato'pi bhautikahRdAkAzAtmatA vAkyato
  • brahmaiva pratibhAti bhedakalane cAkalpanA kalpataH || 11||
  • suSuptyutkrAntyorvA na hi khalu na bhedaH parazive
  • atotthAnaM dvaite na bhavati pare vai vilayane |
  • tadarhaM yatsUkSmaM jagadidamanAkAramarasaM
  • na gandhaM na sparzaM bhavati parameze vilasitam || 12||
  • adhInaM cArthaM tadbhavati punarevekSaNaparaM
  • svatantrecchA zaMbhorna khalu karaNaM kAryamapi na || 13||
  • jJeyatvAvacanAcca zaGkara parAnande pramodAspade
  • prajJAnaM na hi kAraNaM prakRtikaM praznatrayasyArthavat |
  • na vijJeyaM dehapravilayazatotthAnagaNanA
  • sa mRtyormRtyustadbhavati kila bhedena jagataH || 14||
  • mahadvaccANIyo bhavati ca samo lokasadRzA
  • tathA jyotistvekaM prakaraNaparaM kalpitavataH |
  • na saMkhyAbhedena tribhuvanavibhavAdatikaraM
  • svabhAvo'yaM zazvanmukharayati modAya jagatAm || 15||
  • prANAdudgatapaJcasaMkhyajanitA tadvastrivacca zrutaM
  • tacchrotraM manaso na siddhaparamAnandaikajanyaM mahaH |
  • jyotiSkAraNadarzite ca karaNe sattA sadityanvahaM
  • cAkarSA bhavati prakarSajanite tvattIti vAkyottaram || 16||
  • jAgrattvAvacanena jIvajagatorbhedaH kathaM kathyate
  • liGgaM prANagataM na cezvaraparaM jyotiH kilaikyapradam |
  • anyArthatvavivekato'rthagatikaM cAkalpayadvAkyataH |
  • prajJAmityaparaH kramasthitirasAvanyo vadantaM mRSA || 17||
  • prakRtyaivaM siddhaM bhavati paramAnandavidhuraM
  • abhidhyopAdezAd bhavati ubhayAmnAyavacanaiH |
  • bhavatyAtmA kartA kRtivirahito yonirapi ca
  • pratiSThA niSThA ca tribhuvanaguruH premasadanaH || 18||
  • abhidhyopAdezAt sa bahu bhavadIkSAdivazataH
  • samAsAcobhAbhyAM prakRtijasamAmnAyavacanAt |
  • ato hyAtmA zuddhaH prakRtipariNAmena jagatAM
  • mRdIva vyApAro bhavati pariNAmeSu ca zivaH || 19||
  • AnandAbhyAsayogAdvikRtajagadAnandajagato
  • ato hetordharmo na bhavati zivaH kAraNaparaH |
  • hiraNyAtmA''ditye'kSiNi udetIha bhagavAn
  • natezcAdhArANAM zravaNavacanairgopitadhiyaH || 20||
  • bhedAdivyapadezato'sti bhagavAnanyo bhavet kiM tataH
  • AkAzAdizarIraliGganiyamAdvyApyaM hi sarvaM tataH |
  • tajjyotiH paramaM mahezvaramumAkAntAkhyazAntaM maho
  • vedAnteSu nitAntavAkyakalane chando'bhidhAnAdapi || 21||
  • bhUtAdivyapadezato'pi bhagavatyasmin maheze dhruvaM
  • yasmAdbhUtavarANi jAyata iti zrutyA'sya lezAMzataH |
  • vizvaM vizvapaterabhUt tadubhayaM prAmANyato darzanAt
  • prANasyAnugamAt sa eva bhagavAn nAnyaH pathA vidyate || 22||
  • na vaktuzcAtmA vai sa khalu zivabhUmAdivihitaH
  • tathaivAyurdehe araNivahavat cakragamaho |
  • adRzyo hyAtmA vai sa hi sudRzataH zAstranivahaiH
  • zivo devo vAmo munirapi ca sArvAtmyamabhajat || 23||
  • prasiddhiH sarvatra zrutiSu vidhivAkyairbhagavato
  • mahAbhUtairjAtaM jagaditi ca tajjAdivacanaiH |
  • ato'NIyAn jyAyAnapi dvividhabhedavyapagatA
  • vivakSA no'stIti prathayati guNaireva hi zivaH || 24||
  • saMbhogaprAptireva prakaTajagataH kAraNatayA
  • sadA vyomaivetthaM bhavati hRdaye sarvajagatAm |
  • ato'ttA vai zarvazcaramacarabhUtaM jagadidaM
  • mahAmRtyurdezo bhavati zikharannAda iti ca || 25||
  • prakaraNavacanena vedajAte
  • bhagavati bhavanAzane maheze |
  • pravizati ziva eva bhogabhoktR-
  • niyamanadarzanato hi vAkyajAtam || 26||
  • vizeSaNaiH zaGkarameva nityaM
  • dvidhA vadatyevamupAdhiyogAt |
  • ato'ntarA vAkyapadaiH samarthitaH
  • sthAnAdiyogairbhagavAnumApatiH || 27||
  • sukhAbhidhAnAt sukhameva zaMbhuH
  • kaM brahma khaM brahma iti zrutIritaH |
  • zrutopavAkyopaniSatpracoditaH
  • gatiM prapadyeta budho'pi vidyayA || 28||
  • anavasthitito'pi netaro bhagavAneva sa cakSuSi prabudhyet |
  • bhayabhItAH khalu yasya somasUryAnalavAyvaMbujasaMbhavA bhramanti || 29||
  • antaryAmitayaiva lokamakhilaM jAnAtyumAyAH patiH |
  • bhUteSvantarago'pi bhUtanivahA no jAnate zaGkaram || 30||
  • na tatsmRtyA dharmairabhilaSaNato bhedavidhuraM
  • na zArIraM bhede bhavati agajAnAyakavare |
  • adRzyatvAddharmairna khalu bhagavAnanyaditi ca
  • parAdAdityaM cAmatirapi ca bhedaprakalane || 31||
  • bhedAdezca vizeSaNaM parazive rUpaM na nAma prabhA |
  • bhAvo vA bhavati prabhAvirahitaM brahmAtmanA cAha tat || 32||
  • smRtaM mAnaM zaMbhau bhagavati ca tatsAdhanatayA-
  • pyato daivaM bhUtaM na bhavati ca sAkSAt parazive |
  • abhivyaktI cAnyaH smRtimapi tathA'nyo'pi manute
  • tathA saMpattirvai bhuvi bhavati kiM zaMbhukalane || 33||
  • yaM muktivyapadezataH zrutizikhAzAkhAzataiH kalpite
  • bhidyedgranthirapi prakIrNavacanAt sAkSyeva bAhyAntarA |
  • zabdo brahmatayaiva na prabhavate prANaprabhedena ca
  • taccApyutkramaNasthitizca vilaye bhuMktye'pyasau zaGkaraH || 34||
  • taM bhUmA saMprasAdAcchivamajaramAtmAnamadhunA
  • zRNotIkSedvApi kSaNamapi tathAnyaM na manute |
  • tathA dharmApattirbhavati paramAkAzajanitaM
  • prazastaM vyAvRttaM daharamapi dadhyAdyapadizat || 35||
  • aliGgaM liGgasthaM vadati vidhivAkyaiH zrutiriyaM
  • dhRterAkAzAkhyaM mahimani prasiddhervimRzatA |
  • ato marzAnnAyaM bhavati bhavabhAvAtmakatayA
  • zivAvirbhAvo vA bhavati ca nirUpe gatadhiyAm || 36||
  • parAmarze cAnyadbhavati daharaM kiM zrutivaco
  • niruktaM cAlpaM yat tvanukRti tadIye'hni mahasA |
  • vibhAtIdaM zazvat pramativarazabdaiH zrutibhavaiH || 37||
  • yo vyApako'pi bhagavAn puruSo'ntarAtmA |
  • vAlAgramAtrahRdaye kimu sanniviSTaH || 38||
  • pratyakSAnubhavapramANaparamaM vAkyaM kilaikArthadaM
  • mAnenApi ca saMbhavAbhramaparo varNaM tathaivAha hi |
  • zabdaM cApi tathaiva nityamapi tat sAmyAnupattikriyA
  • madhvAdiSvanadhIkRto'pi puruSo jyotiSyabhAvo bhavet || 39||
  • bhAvaM cApi zugasya tacchravaNato jAtyantarAsaMbhavAt
  • saMskArAdhikRto'pi zaGkarapadaM ye vaktukAmA manAk |
  • jyotirdarzanataH prasAdaparamAdasmAccharIrAt paraM
  • jyotizcAbhinivizya vyoma paramAnandaM paraM vindati || 40||
  • smRtInAM vAdo'tra zrutivibhavadoSAnyavacasA
  • sa evAtmA doSairvigatamatikAyaH parazivaH |
  • sa vizvaM vizvAtmA bhavati sa hi vizvAdhikatayA
  • samasteSu proto bhavati sa hi kAryeSu karaNam || 41||
  • pradhAnAnAM teSAM bhavati itareSAmanupamo-
  • pyalabdho'pyAtmAyaM zrutizirasi cokto'NurahitaH |
  • sa dRzyo'cintyAtmA bhavati varakAryeSu karaNaM
  • asadvA sadvA so'pyasaditi na dRSTAntavazagam || 42||
  • asaGgo lakSaNyaH sa bhavati hi paJcasvapi mudhA
  • abhImAnoddezAdanugatirathAkSAdirahitaH |
  • svapakSAdau doSAzrutirapi na ISTe paramataM
  • tvanirmokSo bhUyAdanumitikutarkairna hi bhavet || 43||
  • bhoktrApatterapi viSayato lokavedArthavAdo
  • nainaM zAsti prabhumatiparaM vAci vAraMbhaNebhyaH |
  • bhoktA bhogavilakSaNo hi bhagavAn bhAvo'pi labdho bhavet
  • sattvAccApi parasya kAryavivazaM sadvAkyavAdAnvayAt || 44||
  • yukteH zabdAntarAccAsaditi na hi kAryaM ca karaNaM
  • pramANairyuktyA vA na bhavati vizeSeNa manasA |
  • paraH prANoddezAddhitakaraNadoSAbhidhadhiyA
  • tathAzmAdyA divyA .... dyotanti devA divi || 45||
  • prasaktirvA kRtsnA zrutivarabalAdAtmani ciraM
  • svapakSe doSANAM prabhavati ca sarvAdisudRzA |
  • vikArANAM bhedo na bhavati viyojyo guNadhiyAM
  • ato loke lIlAparaviSamanairghRNyavidhuram || 46||
  • sa karmAraMbhAdvA upalabhati yadyeti ca paraM
  • sarvairdharmapadairayuktavacanApatteH pravRtterbhavet |
  • bhUtAnAM gatizopayujyapayasi kSAraM yathA nopayuk
  • avasthAnaM naiva prabhavati tRNeSUdyatamate-
  • stathAbhAvAt puMsi prakaTayati kAryaM ca karaNam || 47||
  • aGgitvAnupapattito'pyanumito zaktijJahInaM jagat
  • pratiSiddhe siddhe prasabhamiti maunaM hi zaraNam |
  • mahaddIrghaM hasvaM ubhayamapi karmaiva karaNe
  • tathA sAmye sthityA prabhavati svabhAvAcca niyatam || 48||
  • na sthAnato'pi zrutiliGgasamanvayena
  • prakAzavaiyarthyamato hi mAtrA |
  • sUryopamA pramavatitvatathA udatvA-
  • ttaddarzanAcca niyataM pratibimbarUpam || 49||
  • tadavyaktaM na tato liGgametat
  • tathobhayavyapadezAcca tejaH |
  • pratiSedhAcca paramaH seturIzaH
  • sAmAnyataH sthAnavizeSabuddhyA || 50||
  • vizeSatazcopapattestathAnyadataH phalaM copapadyeta yasmAt |
  • mahezvarAcchrutibhizcoditaM yat dharmaM pare cezvaraM ceti cAnye |
  • na karmavaccezvare bhedadhIrnaH || 51||
  • bhedAnna ceti parataH paramArthadRSTyA
  • svAdhyAyabhedAdupasaMhArabhedaH |
  • athAnyathAtvaM vacaso'sau varIyAn
  • saMjJAtazcedvyAptireva pramANam || 52||
  • sarvatrAbhedAdanayostathAnyat
  • prAdhAnyamAnandamayaH zirastvam |
  • tathetare tvarthasAmAnyayogAt
  • prayojanAbhAvatayA'pyayAya te || 53||
  • zabdAttathA hyAtmagRhItiruttarAt
  • tathAnvayAditarAkhyAnapUrvam |
  • azabdatvAdevametat samAna-
  • mevaM ca saMvidvacanAvizeSAt || 54||
  • taddarzanAt saMbhRtaM caivameSo'nAmnAyAdvedyabhedAt pareti |
  • gaterarthAdupapannArthaloke zabdAnumAnaiH saguNo'vyayAtmA || 55||
  • yathAdhikAraM sthitireva cAntarA
  • tatraiva bhedAdviziSanhItaravat |
  • anyattathA satyakRtyA tathaike
  • kAmAdiratrAyataneSu cAdarAt || 56||
  • upasthite tadvacanAt tathAgneH
  • saMlopa evAgnibhavaH pradAne |
  • ato'nyacintArthabhedaliGgaM balIyaH
  • kriyA paraM cAsamAnAcca dRSTeH || 57||
  • zruterbalAdanubandhemakhe vai
  • bhAvApattizcAtmanazcaika eva |
  • tadbhAvabhAvadupalabdhirIze
  • sadbhAvabhAvAdanubhAvatazca || 58||
  • aGgAvabaddhA hi tathaiva mantrato
  • bhUmnaH kratorjAyate darzanena || 59||
  • rUpAdezca viparyayeNa tu dRzA doSobhayatrApyayaM
  • agrAhyAH sakalAnapekSyakaraNaM prAdhAnyavAdena hi |
  • tatprAptiH samudAyake'pi itare pratyAyikenApi yat
  • vidyA'vidyA asati balato dhuryamAryAbhizaMsI || 60||
  • doSobhayorapi tadA svagamo'bhyupeyA |
  • smRtyA sato dRzi udAsInavadbhajeta || 61||
  • nAbhAvAdupalabdhito'pi bhagavadvaidharmyasvanyAdivat
  • bhAvenApyupalabdhirIzituraho sA vai kSaNaM kalpyate |
  • sarvArthAnupapattito'pi bhagavatyekAdvitIye punaH |
  • kArtsnyenAtmani no vikArakalanaM nityaM paterdharmataH || 62||
  • saMbandhAnuapapattito'pi samadhiSThAnopapatterapi
  • taccaivAkaraNaM ca bhogavidhuraM tvaM tattvasarvajJatA |
  • utpatterapi kartureva kAraNatayA vijJAnabhAvo yadi
  • ... niSedhapratipattito'pi marutazcAkAzataH prANataH || 63||
  • astitvaM tadapIti gauNaparatA vAkyeSu bhinnA kriyA
  • kAryadravyasamanvayAyakaraNaM zabdAcca brahmaiva tat |
  • zabdebhyo'pyamataM zrutaM bhavati tad jJAnaM paraM zAMbhavaM
  • yAvallokavibhAgakalpanavazAt bhUtakramAt sarjati || 64||
  • tasyAsaMbhavato bhavejjagadidaM tejaHprasUtaM zrutiH
  • cApaH kSmA marudeva khAtmakathayantalliGgasaMjJAnataH || 65||
  • viparyayeNa kramato'ntarA hi vijJAnamAnakramato vizeSAt |
  • na cAtmanaH kAraNatAviparyazcarAcaravyApakato hi bhAvaiH || 66||
  • nAtmA zruto nityatAzaktiyogAnnAneva bhAsatyavikalpako hi |
  • saMjJAna evAtra gatAgatAnAM svAtmAnaM cottaraNenANureva || 67||
  • svazabdonmAnAbhyAM sukhayati sadAnandanatanuM
  • virodhazcAndropadrava iva sadAtmA nikhilagaH |
  • guNAdAlokeSu vyatikaravato gandhavahataH
  • paro dRSTo hyAtmA vyapadizati prajJAnubhavataH || 68||
  • yAvaccAtmA naivA dRzyeta doSaiH
  • puMstvAdivattvasato vyaktiyogAt |
  • mano'nyatrAyadi kAryeSu gauNaM vimukhaH
  • kartA zAzvato viharati upAdAnavazataH || 69||
  • asyAtmavyapadezataH zrutiriyaM kartRtvavAdaM vadat
  • upAlabdhuM zakterviparati samAdhyA kSubhitayA |
  • parAttattu zrutyApyanukRti suratvakSubhitayA
  • paro mantro varNairbhagavati anujJApariharau |
  • tanoH saMbandhena pravizati paraM jyotikalane || 70||
  • AsannatevyatikaraM pararUpabhede
  • AbhAsa eva sudRzA niyato niyamyAt |
  • AkAzavat sarvagato'vyayAtmA
  • AsandhibhedAt pratidezabhAvAt || 71||
  • tathA prANo gauNaH prakRtividhipUrvArthakalanA-
  • daghastoye sRtyaH prathitagatizeSeNa kathitaH |
  • hastAdayastvaNavaH prANavAyoH
  • cakSustathA karaNatvAnna doSaH || 72||
  • yaH paJcavRttirmanavacca dRzyate tathANuto jyotirasuzca khAni |
  • bhedazruterlakSaNaviprayogAdAtmAdibhede tu vizeSa vAdaH || 73||
  • AtmaikatvAt prANagatezca vahneH te jAgatIvAzrutattvAnna ceSTA |
  • bhokturna cAtmanyavidIkRtA ye te dhUmamArgeNa kila prayAnti || 74||
  • caraNAditi cAnyakalpanAM smaranti saptaiva gatiprarohAt |
  • vyApAravaidhuryasamUhavidyA te karmaNaiveha tRtIyalabdhAm || 75||
  • taddarzanaM tadgadato'pyavidyA savyopapatteruta dauvizeSAt |
  • cirantapaH zuddhirato vizeSAt te sthAvare cAvizeSArthavAdaH || 76||
  • sandhyAMzasRSTyA kila nirmame jagat putreSu mAyAmayato'vyayAtmA |
  • kRtsnaM mAyAmayaM tajjagadidamasato nAmarUpaM tu jAtam |
  • jAgratsvapnasuSuptito'pi paramAnandaM tirodhAnakRt || 77||
  • dehayogAt hrasate vardhate yaH
  • tatraivAnyat pazyate so'tha bodhAt |
  • sa zozucAnasmRtizabdabodhaH || 78||
  • nAnAzabdAdibhedAt phalavividhamahAkarmavaicitryayogAt
  • ISTe tAM guNadhAraNAM zrutihitAM taddarzanodbodhataH |
  • taddarzanAt siddhita eva siddhyate AcArayogAdRtatacchrutezca || 79||
  • vAcA samAraMbhaNato niyAmataH
  • tasyAdhikAprAtvakasyopadezAt |
  • tulyaM dRzA sarvataH syAdvibhAgaH
  • adhyApayAtrAnnavizeSatastu te || 80||
  • kAmopamardena tadUrdhvaretasA
  • vimarzato yAti svatattvato'nyaH |
  • anuSTheyaM cAnyat zrutizirasi niSThAbhramavazAt |
  • vidhistutyA bhAvaM pravadati
  • rathAgnerAdhAnamanuvadati jJAnAGgamapi ca || 81||
  • prANAtyaye vApi samaM tathAnnaM
  • abAdhataH smRtitaH kAmakAre |
  • vihitAzramakarmataH sahaiva kAryAt
  • tathobhayorliGgabhaGgaM ca darzayet || 82||
  • tathAntarA cApi smRtervizeSataH
  • jyAyo'pi liGgAbhayabhAvanAdhikA |
  • saivAdhikArAdarzanAt taduktaM
  • AcArataH svAmina IjyavRttyA || 83||
  • smRte RtviksahakAryaM ca kRtsnam |
  • tanmaunavAcA vacanena kurvan |
  • tadaihikaM tadavasthAdhRtezca || 84||
  • AvRttyApyasakRttathopadizati hyAtmannupAgacchati
  • grAhaM yAti ca zAstrato pratIkakalanAt sA brahmadRSTiH prabhoH |
  • AdityAdikRtISu tathA satIrapi karmAGgatAdhyAnataH
  • tasmAccAsthiratAM smaranti ca punaryatraiva tatra zrutA || 85||
  • AprAyaNAt tatra dRSTaM hi yatra tatrAgamAt pUrvayo'zleSanAzau |
  • tathetarasyApi patedasaMsRtau anArabdhAgnihotrAdikArye || 86||
  • ato'nyeSAmubhayoryatra yogAt
  • vidyAbhogena vAGmanasI darzanAcca |
  • sarvANyanumanasA prANa eva
  • so'dhyakSeta upadarzena kaccit || 87||
  • samAnavRttyA kramate cAsu vRttyA
  • saMsArato vyapadezopapatteH |
  • sUkSmapramANopamardopalabdhasthitizca
  • tathopapattereSa USmA rasaike || 88||
  • atra smaryanAnuparatAvidhivAkyasiddhe-
  • rvaiyAsakirmunireSovyayAtmA |
  • avibhAgo vacanAddhArda eva
  • razmyanusArI nizito dakSiNAyane |
  • yoginaH pratisRtaistathArcirAt
  • vAyumadghaTito varuNena || 89||
  • ativAhikavidhestadaliGgAt tadvadatra ubhayorapi siddhiH |
  • tadvaitena gatirapyupAvRto vizeSasAmIpyasakAryahetau || 90||
  • smRtistathA'nyo'pi ca darzanena kAye tathA pratipattipratIkaH |
  • vizeSadRSTyA saMpadAvirbhavena svenAMzatvAnmuktivijJAnato hi || 91||
  • AtmaprakAzAdavibhAgena dRSTaH tadbrahmaNo'nyaddyutitanmAtrato'nyaH |
  • upanyAsAdanyasaMkalpabhUtyA rathavAnyo'pyuthAha || 92||
  • bhAvamanyo ubhayaM na svabhAvA
  • bhAve saMpattirevaM jagat syAt |
  • pratyakSeNopadezAt sthitirapi
  • jagato vyaktibhAvAdupAsA
  • bhedAbhAsasthitiravikArAvartiriti ca || 93||
  • tathA dRSTerdraSTurviparItadRSTeH zrutivazAt
  • tathA buddherboddhA bhavati anumAnena hi budhaH |
  • bhoge sAmAnyaliGgAt zivabhajanabhave mAnyamanasA
  • anAvRttiH zabdo bhavati vidhivAkyena niyatam || 94||
  • tavoktaH sUtrANAM vidhirapi ca sAmAnyamubhaya-
  • prakRSTa zrutyaiva prabhavati mahAnandasadane || 95||

skandaH -

  • trinetravaktrasucaritrarUpaM mantrArthavAdAmbujamitrarUpAH |
  • prahRSTarUpA munayo vitenire matAnusArINyatha sUtritAni || 96||
  • na tAni buddhyudbhavabodhadAni vizvezapAdAmbujabhaktidAni || 97||

  • || iti zrIzivarahasye zaGkarAkhye SaSThAMze zivena RbhuM prati sUtropadezo nAma dvitIyo'dhyAyaH ||

Special Thanks

The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.

Credits

Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma

https://sanskritdocuments.org

Send corrections to sanskrit at cheerful.com