ಋಭುಗೀತಾ ೪೮ ॥ ಸ್ಕನ್ದ-ಕೃತ ಶಿವವ್ರತೋಪದೇಶ ವರ್ಣನಮ್ ॥
ಸ್ಕನ್ದಃ -
- ಜ್ಞಾನಾಙ್ಗಸಾಧನಂ ವಕ್ಷ್ಯೇ ಶೃಣು ವಕ್ಷ್ಯಾಮಿ ತೇ ಹಿತಮ್ ।
- ಯತ್ ಕೃತ್ವಾ ಜ್ಞಾನಮಾಪ್ನೋತಿ ತತ್ ಪ್ರಾದಾತ್ ಪರಮೇಷ್ಠಿನಃ ॥ ೧॥
- ಜೈಗೀಷವ್ಯ ಶೃಣುಷ್ವೈತತ್ ಸಾವಧಾನೇನ ಚೇತಸಾ ।
- ಪ್ರಥಮಂ ವೇದಸಂಪ್ರೋಕ್ತಂ ಕರ್ಮಾಚರಣಮಿಷ್ಯತೇ ॥ ೨॥
- ಉಪನೀತೋ ದ್ವಿಜೋ ವಾಪಿ ವೈಶ್ಯಃ ಕ್ಷತ್ರಿಯ ಏವ ವಾ ।
- ಅಗ್ನಿರಿತ್ಯಾದಿಭಿರ್ಮನ್ತ್ರೈರ್ಭಸ್ಮಧೃಕ್ ಪೂಯತೇ ತ್ವಘೈಃ ॥ ೩॥
- ತ್ರಿಯಾಯುಷೈಸ್ತ್ರ್ಯಮ್ಬಕೈಶ್ಚ ತ್ರಿಪುಣ್ಡ್ರಂ ಭಸ್ಮನಾಽಽಚರೇತ್ ।
- ಲಿಙ್ಗಾರ್ಚನಪರೋ ನಿತ್ಯಂ ರುದ್ರಾಕ್ಷಾನ್ ಧಾರಯನ್ ಕ್ರಮೈಃ ॥ ೪॥
- ಕಣ್ಠೇ ಬಾಹ್ವೋರ್ವಕ್ಷಸೀ ಚ ಮಾಲಾಭಿಃ ಶಿರಸಾ ತಥಾ ।
- ತ್ರಿಪುಣ್ಡ್ರವದ್ಧಾರಯೇತ ರುದ್ರಾಕ್ಷಾನ್ ಕ್ರಮಶೋ ಮುನೇ ॥ ೫॥
- ಏಕಾನನಂ ದ್ವಿವಕ್ತ್ರಂ ವಾ ತ್ರಿವಕ್ತ್ರಂ ಚತುರಾಸ್ಯಕಮ್ ।
- ಪಞ್ಚವಕ್ತ್ರಂ ಚ ಷಟ್ ಸಪ್ತ ತಥಾಷ್ಟದಶಕಂ ನವ ॥ ೬॥
- ಏಕಾದಶಂ ದ್ವಾದಶಂ ವಾ ತಥೋರ್ಧ್ವಂ ಧಾರಯೇತ್ ಕ್ರಮಾತ್ ।
- ಭಸ್ಮಧಾರಣಮಾತ್ರೇಣ ಪ್ರಸೀದತಿ ಮಹೇಶ್ವರಃ ॥ ೭॥
- ರುದ್ರಾಕ್ಷಧಾರಣಾದೇವ ನರೋ ರುದ್ರತ್ವಮಾಪ್ನುಯಾತ್ ।
- ಭಸ್ಮರುದ್ರಾಕ್ಷಧೃಙ್ಮರ್ತ್ಯೋ ಜ್ಞಾನಾಙ್ಗೀ ಭವತಿ ಪ್ರಿಯಃ ॥ ೮॥
- ರುದ್ರಾಧ್ಯಾಯೀ ಭಸ್ಮನಿಷ್ಠಃ ಪಞ್ಚಾಕ್ಷರಜಪಾಧರಃ ।
- ಭಸ್ಮೋದ್ಧೂಲಿತದೇಹೋಽಯಂ ಶ್ರೀರುದ್ರಂ ಪ್ರಜಪನ್ ದ್ವಿಜಃ ॥ ೯॥
- ಸರ್ವಪಾಪೈರ್ವಿಮುಕ್ತಶ್ಚ ಜ್ಞಾನನಿಷ್ಠೋ ಭವೇನ್ಮುನೇ ।
- ಭಸ್ಮಸಂಛನ್ನಸರ್ವಾಙ್ಗೋ ಭಸ್ಮಫಾಲತ್ರಿಪುಣ್ಡ್ರಕಃ ॥ ೧೦॥
- ವೇದಮೌಲಿಜವಾಕ್ಯೇಷು ವಿಚಾರಾಧಿಕೃತೋ ಭವೇತ್ ।
- ನಾನ್ಯಪುಣ್ಡ್ರಧರೋ ವಿಪ್ರೋ ಯತಿರ್ವಾ ವಿಪ್ರಸತ್ತಮ ॥ ೧೧॥
- ಶಮಾದಿನಿಯಮೋಪೇತಃ ಕ್ಷಮಾಯುಕ್ತೋಽಪ್ಯಸಂಸ್ಕೃತಃ ।
- ಶಿರೋವ್ರತಮಿದಂ ಪ್ರೋಕ್ತಂ ಭಸ್ಮಧಾರಣಮೇವ ಹಿ ॥ ೧೨॥
- ಶಿರೋವ್ರತಂ ಚ ವಿಧಿವದ್ಯೈಶ್ಚೀರ್ಣಂ ಮುನಿಸತ್ತಮ ।
- ತೇಷಾಮೇವ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಂ ವದೇತ ಗುರುರಾಸ್ತಿಕಃ ॥ ೧೩॥
- ಶಾಂಭವಾ ಏವ ವೇದೇಷು ನಿಷ್ಠಾ ನಷ್ಟಾಶುಭಾಃ ಪರಮ್ ।
- ಶಿವಪ್ರಸಾದಸಂಪನ್ನೋ ಭಸ್ಮರುದ್ರಾಕ್ಷಧಾರಕಃ ॥ ೧೪॥
- ರುದ್ರಾಧ್ಯಾಯಜಪಾಸಕ್ತಃ ಪಞ್ಚಾಕ್ಷರಪರಾಯಣಃ ।
- ಸ ಏವ ವೇದವೇದಾನ್ತಶ್ರವಣೇಽಧಿಕೃತೋ ಭವೇತ್ ॥ ೧೫॥
- ನಾನ್ಯಪುಣ್ಡ್ರಧರೋ ವಿಪ್ರಃ ಕೃತ್ವಾಪಿ ಶ್ರವಣಂ ಬಹು ।
- ನೈವ ಲಭ್ಯೇತ ತದ್ಜ್ಞಾನಂ ಪ್ರಸಾದೇನ ವಿನೇಶಿತುಃ ॥ ೧೬॥
- ಪ್ರಸಾದಜನಕಂ ಶಮ್ಭೋರ್ಭಸ್ಮಧಾರಣಮೇವ ಹಿ ।
- ಶಿವಪ್ರಸಾದಹೀನಾನಾಂ ಜ್ಞಾನಂ ನೈವೋಪಜಾಯತೇ ॥ ೧೭॥
- ಪ್ರಸಾದೇ ಸತಿ ದೇವಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನಸ್ಫುರಣಂ ಭವೇತ್ ।
- ರುದ್ರಾಧ್ಯಾಯಜಾಪಿನಾಂ ತು ಭಸ್ಮಧಾರಣಪೂರ್ವಕಮ್ ॥ ೧೮॥
- ಪ್ರಸಾದೋ ಜಾಯತೇ ಶಮ್ಭೋಃ ಪುನರಾವೃತ್ತಿವರ್ಜಿತಃ ।
- ಪ್ರಸಾದೇ ಸತಿ ದೇವಸ್ಯ ವೇದಾನ್ತಸ್ಫುರಣಂ ಭವೇತ್ ॥ ೧೯॥
- ತಸ್ಯೈವಾಕಥಿತಾ ಹ್ಯರ್ಥಾಃ ಪ್ರಕಾಶನ್ತೇ ಮಹಾತ್ಮನಃ ।
- ಪಞ್ಚಾಕ್ಷರಜಪಾದೇವ ಪಞ್ಚಾಸ್ಯಧ್ಯಾನಪೂರ್ವಕಮ್ ॥ ೨೦॥
- ತಸ್ಯೈವ ಭವತಿ ಜ್ಞಾನಂ ಶಿವಪ್ರೋಕ್ತಮಿದಂ ಧ್ರುವಮ್ ।
- ಸರ್ವಂ ಶಿವಾತ್ಮಕಂ ಭಾತಿ ಜಗದೇತತ್ ಚರಾಚರಮ್ ॥ ೨೧॥
- ಸ ಪ್ರಸಾದೋ ಮಹೇಶಸ್ಯ ವಿಜ್ಞೇಯಃ ಶಾಂಭವೋತ್ತಮೈಃ ।
- ಶಿವಲಿಙ್ಗಾರ್ಚನಾದೇವ ಪ್ರಸಾದಃ ಶಾಂಭವೋತ್ತಮೇ ॥ ೨೨॥
- ನಿಯಮಾದ್ಬಿಲ್ವಪತ್ರೈಶ್ಚ ಭಸ್ಮಧಾರಣಪೂರ್ವಕಮ್ ।
- ಪ್ರಸಾದೋ ಜಾಯತೇ ಶಮ್ಭೋಃ ಸಾಕ್ಷಾದ್ಜ್ಞಾನಪ್ರಕಾಶಕಃ ॥ ೨೩॥
- ಶಿವಕ್ಷೇತ್ರನಿವಾಸೇನ ಜ್ಞಾನಂ ಸಮ್ಯಕ್ ದೃಢಂ ಭವೇತ್ ।
- ಶಿವಕ್ಷೇತ್ರನಿವಾಸೇ ತು ಭಸ್ಮಧಾರ್ಯಧಿಕಾರವಾನ್ ॥ ೨೪॥
- ನಕ್ತಾಶನಾರ್ಚನಾದೇವ ಪ್ರೀಯೇತ ಭಗವಾನ್ ಭವಃ ।
- ಪ್ರದೋಷಪೂಜನಂ ಶಂಭೋಃ ಪ್ರಸಾದಜನಕಂ ಪರಮ್ ॥ ೨೫॥
- ಸೋಮವಾರೇ ನಿಶೀಥೇಷು ಪೂಜನಂ ಪ್ರಿಯಮೀಶಿತುಃ ।
- ಭೂತಾಯಾಂ ಭೂತನಾಥಸ್ಯ ಪೂಜನಂ ಪರಮಂ ಪ್ರಿಯಮ್ ॥ ೨೬॥
- ಶಿವಶಬ್ದೋಚ್ಚಾರಣಂ ಚ ಪ್ರಸಾದಜನಕಂ ಮಹತ್ ।
- ಜ್ಞಾನಾಙ್ಗಸಾಧನೇಷ್ವೇವಂ ಶಿವಭಕ್ತಾರ್ಚನಂ ಮಹತ್ ॥ ೨೭॥
- ಭಕ್ತಾನಾಮರ್ಚನಾದೇವ ಶಿವಃ ಪ್ರೀತೋ ಭವಿಷ್ಯತಿ ।
- ಇತ್ಯೇತತ್ತಂ ಸಮಾಸೇನ ಜ್ಞಾನಾಙ್ಗಂ ಕಥಿತಂ ಮಯಾ ।
- ಅಕೈತವೇನ ಭಾವೇನ ಶ್ರವಣೀಯೋ ಮಹೇಶ್ವರಃ ॥ ೨೮॥
ಸೂತಃ -
- ಯಃ ಕೋಽಪಿ ಪ್ರಸಭಂ ಪ್ರದೋಷಸಮಯೇ ಬಿಲ್ವೀದಲಾಲಙ್ಕೃತಂ
- ಲಿಙ್ಗಂ ತುಙ್ಗಮಪಾರಪುಣ್ಯವಿಭವೈಃ ಪಶ್ಯೇದಥಾರ್ಚೇತ ವಾ ।
- ಪ್ರಾಪ್ತಂ ರಾಜ್ಯಮವಾಪ್ಯ ಕಾಮಹೃದಯಸ್ತುಷ್ಯೇದಕಾಮೋ ಯದಿ
- ಮುಕ್ತಿದ್ವಾರಮಪಾವೃತಂ ಸ ತು ಲಭೇತ್ ಶಮ್ಭೋಃ ಕಟಾಕ್ಷಾಙ್ಕುರೈಃ ॥ ೨೯॥
- ಅಚಲಾತುಲರಾಜಕನ್ಯಕಾಕುಚಲೀಲಾಮಲಬಾಹುಜಾಲಮೀಶಮ್ ।
- ಭಜತಾಮನಲಾಕ್ಷಿಪಾದಪದ್ಮಂ ಭವಲೀಲಂ ನ ಭವೇತ ಚಿತ್ತಬಾಲಮ್ ॥ ೩೦॥
- ಭಸ್ಮತ್ರಿಪುಣ್ಡ್ರರಚಿತಾಙ್ಗಕಬಾಹುಫಾಲ-
- ರುದ್ರಾಕ್ಷಜಾಲಕವಚಾಃ ಶ್ರುತಿಸೂಕ್ತಿಮಾಲಾಃ ।
- ವೇದೋರುರತ್ನಪದಕಾಙ್ಕಿತಶಮ್ಭುನಾಮ-
- ಲೋಲಾ ಹಿ ಶಾಂಭವವರಾಃ ಪರಿಶೀಲಯನ್ತಿ ॥ ೩೧॥
- ॥ ಇತಿ ಶ್ರೀಶಿವರಹಸ್ಯೇ ಶಙ್ಕರಾಖ್ಯೇ ಷಷ್ಠಾಂಶೇ ಋಭುನಿದಾಘಸಂವಾದೇ ಸ್ಕನ್ದಕೃತಶಿವವ್ರತೋಪದೇಶವರ್ಣನಂ ನಾಮ ಅಷ್ಟಚತ್ವಾರಿಂಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ॥
Special Thanks
The Sanskrit works, published by Sri Ramanasramam, have been approved to be posted on sanskritdocuments.org by permission of Sri V.S. Ramanan, President, Sri Ramanasramam.
Credits
Encoded by Anil Sharma anilandvijaya at gmail.com
Proofread by Sunder Hattangadi and Anil Sharma
https://sanskritdocuments.org
Send corrections to sanskrit at cheerful.com